بررسي زماني- مكاني آلودگي دي‌اكسيد نيتروژن در استان خوزستان با استفاده از سنجنده TROPOMI

مقدمه: استان خوزستان يكي از بزرگ‌ترين استان‌هاي صنعتي ايران با آلاينده‌هاي زياد در هوا مي‌باشد. يكي از آلاينده‌هاي اصلي هوا، دي‌اكسيد نيتروژن (Nitrogen dioxide يا NO2) است كه بررسي آن در سطح استان براي مديران و برنامه‌ريزان، مي‌تواند بسيار حايز اهميت باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزيابي مكاني-زماني آلاينده NO2 در استان خوزستان با استفاده از ماهواره سنتينل 5 [سنجنده TROPOspheric Monitoring Instrument (TROPOMI)] انجام شد. روش‌ها: ابتدا مقدار غلظت آلودگي NO2 تروپوسفري در هر ماه برآورد گرديد. در مرحله بعد با استفاده از نرم‌افزار ArcMap، ميانگين ماهانه از غلظت اين آلاينده براي استان خوزستان به دست آمد. از طرف ديگر، موقعيت 100 صنعت مهم آلاينده هوا در استان خوزستان با استفاده از نقشه‌هاي Google Earth تهيه شد. در نهايت، شهرها و صنايع استان خوزستان به ترتيب ميزان غلظت آلودگي NO2 تروپوسفري اولويت‌بندي گرديد. يافته‌ها: مقادير بيشينه غلظت NO2 به ترتيب در شهرهاي باوي، اهواز، آبادان و ماهشهر مشاهده گرديد. تراكم اين گاز در شهرهاي ايذه، لالي و باغ‌ملك كمترين مقادير را به خود اختصاص داد. در ماه‌هاي سرد سال، غلظت اين آلاينده در شهرهاي خرمشهر و بندر ماهشهر بيشتر از ماه‌هاي گرم سال بود. همچنين، نتايج تجزيه و تحليل آلودگي اين آلاينده در صنايع نشان داد كه بيشترين غلظت آن در صنايع پتروشيمي فارابي مشاهده گرديد و در اولويت‌هاي بعدي، مي‌توان به صنايع فولاد خوزستان و پتروشيمي غدير و رازي اشاره نمود. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج به دست آمده از پژوهش، چنين مي‌توان استنباط نمود كه ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ بالاي NO2 در استان خوزستان، مربوط به شهرهايي ﺑﺎ تراكم جمعيت زياد و فعاليت‌هاي صنعتي است.