ارزيابي تحليلي مشكلات تالاب بين‌‌المللي امير‌‌كلايه به روش توصيفي و درخت مشكلات

تالاب‌‌ها از جمله مهم‌‌ترين بوم سازگان هايي هستند كه به دليل تنوع‌زيستي منحصر به فرد و اهميت‌‌هاي چند جانبه از جايگاه ويژه‌اي برخودارند. در چند دهه اخير تالاب‌‌ها با مشكلات عديده‌‌اي مواجه شده‌‌اند. در اين مقاله مشكلات تالاب اميركلايه بر اساس نتايج حاصل از طرح مشاركتي تدوين برنامه مديريت جامع زيست بومي تالاب اميركلايه با تفكيك در سه حوزه اساسي تنوع زيستي، آب و خاك و اقتصادي- اجتماعي بررسي و مولفه‌‌هاي هر يك از اين بخش‌‌ها به روش توصيفي و تكنيك درخت مشكلات تشريح گرديد. نتايج حاصل از ترسيم درخت مشكلات در كارگروه‌‌هاي تشكيل شده نشان داد كه در حوزه تنوع زيستي، عواملي مانند شكار و صيد غير مجاز، ورود گونه‌هاي مهاجم و غيربومي، بيماري‌هاي حيات وحش و رشد و تجزيه زياد گياهان تالابي از مسايل اين تالاب است. همچنين، در حوزه منابع آب و خاك، ورود فاضلاب كشاورزي، برداشت آب و عدم لايروبي زهكش‌‌ها جز مشكلات است و در نهايت در حوزه اقتصادي-اجتماعي معضلاتي مانند تغييركاربري اراضي، عدم آگاهي و آموزش مديران و جوامع محلي از كاركردهاي تالاب، عدم تعامل و مشاركت سازمان‌‌هاي ذي‌نفع و فقر معيشتي جامعه محلي از مهمترين مسايل تالاب اميركلايه است. مجموع مشكلات فوق موجب بروز پيامدهايي جبران ناپذير بر محيط‌زيست تالاب و از دست رفتن كاركردهاي بالقوه زيستي، اقتصادي و اجتماعي آن گرديده است. نتايج اين بررسي نشان داد كه در صورت عدم اجراي برنامه مديريت جامع زيست بومي تالاب اميركلايه نمي‌‌توان از بروز پيامدهاي جبران‌ناپذيري مانند تخريب روزافزون اين زيستگاه تالابي و از بين رفتن ارزش‌‌ها و كاركردهاي آن جلوگيري نمود.