مجازات‌هاي جايگزين حبس در پرتو اصل كرامت و شخصيت انساني با تأكيد بر فقه اماميه

زمينه و هدف: با دقت در قواعد بنياني حاكم بر كيفرها، به راحتي مي‌توان فهميد كه اسلام با توجه به مصلحت‌هاي جامعه، بر اساس كرامت به شخصيت بزه‌كار نيز توجه خاصي داشته است؛ در پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به اين پرسش هستيم كه اصل كرامت انساني چه نقشي در به كارگيري مجازات‌هاي جايگزين حبس دارد. مواد و روش‌ها: اين تحقيق از نوع نظري است، ‌روش تحقيق به صورت توصيفي ـ تحليلي مي‌باشد و روش جمع‏آوري اطلاعات به صورت كتابخانه‏اي است كه با مراجعه به اسناد، كتب و مقالات صورت گرفته است. ملاحظات اخلاقي: در نگارش پژوهش حاضر، ضمن توجه به اصالت متون، صداقت و امانتداري رعايت شده است. يافته‌ها: چالش‌هاي مجازات حبس براي افراد انساني فقط از جنبه ماهيت آن و تعارض با حق آزادي كه جلوه اصل كرامت انساني است، نخواهد بود، بلكه تبعات مختلفي براي كيفر حبس وجود دارد كه تبعات مزبور نيز به نوبه خود، مي تواند زمينه نقض كرامت انساني را فراهم آورد. نتيجه‌گيري: با توجه به اينكه كرامت ذاتي انسان قابل سلب نمي‌باشد، اصل بر اين است كه آثار آن از جمله آزادي‌هاي انسان نيز قابل سلب نباشد. به بيان ساده‌تر، سلب آزادي انسان‌ها حتي در ارتباط با مجازات‌ها يك امر استثنايي و خلاف اصل مي‌باشد، در نتيجه در راستاي اعمال مجازات در مواردي كه شارع صراحتاً و در قالب حدود، مجازات حبس تعيين نكرده است، به نظر مي‌رسد كه قضات با در نظرگرفتن اصل كرامت و احترام به شخصيت انساني بايد مجازات‌هاي جايگزين حبس را مطمح نظر داشته باشند.