مقايسه اثر آنيون‌هاي كلريد و ارتوفسفات بر سرعت (سينتيك) رهاسازي پتاسيم غيرتبادلي در تعدادي از خاك‌هاي آهكي

خاك‌هاي مناطق خشك غني از كاني‌هاي حاوي ميكا هستند. اين خاك‌ها داراي مقدار قابل توجهي پتاسيم بين لايه‌اي براي جذب گياه مي‌باشند. قابليت دسترسي پتاسيم غيرتبادلي نه تنها به مقدار پتاسيم بين لايه‌اي، بلكه به سرعت رهاسازي پتاسيم از فاز معدني خاك بستگي دارد. هدف از اين پژوهش مقايسه اثر آنيون‌هاي ارتوفسفات و كلريد بر سرعت رهاسازي پتاسيم غيرتبادلي در 10 خاك آهكي بود. سرعت رهاسازي پتاسيم غيرتبادلي در عصاره‌گيرهاي كلريد كلسيم و مونوكلسيم فسفات 0.01 مولار در مدت زمان 2017 -1 ساعت مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه سرعت رهاسازي پتاسيم غيرتبادلي شامل يك مرحله سريع اوليه (تا 168 ساعت) و يك مرحله آهسته‌تر در هر دو عصاره‌گير بود. ميانگين مقدار تجمعي پتاسيم غيرتبادلي آزادشده در عصاره‌گيرهاي كلريد كلسيم و مونوكلسيم فسفات 0.01 مولار پس از 168 ساعت به‌ترتيب 220.33 و 137.51 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بود. ميانگين مقدار تجمعي پتاسيم غيرتبادلي آزادشده در عصاره‌گيرهاي كلريد كلسيم و مونوكلسيم فسفات 0.01 مولار پس از 2017 ساعت به‌ترتيب 391.33 و 252.31 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بود. نتايج نشان داد كه سرعت رهاسازي پتاسيم غيرتبادلي در عصاره‌گير كلريد كلسيم بيشتر از مونوكلسيم فسفات بود. سرعت آزادسازي پتاسيم غيرتبادلي با معادله‌هاي مرتبه صفر، الويچ ساده شده، تابع تواني و انتشار پارابوليكي در عصاره‌گيرهاي كلريد كلسيم و مونوكلسيم فسفات 0.01 مولار در هر دو بخش توصيف شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه، آنيون‌هاي همراه كاتيون مي‌توانند بر سرعت آزادسازي پتاسيم غيرتبادلي در خاك‌ها موثر باشند.