ارائه مدل عوامل مؤثر بر اجراي خط‌مشي‌هاي مديريت بحران ايران با رويكرد ساختاري تفسيري

پهنه سرزمين ايران به لحاظ موقعيت جغرافيايي در معرض انواع سوانح طبيعي از قبيل زلزله، سيل، طوفان، خشكسالي و غيره قرار دارد. با‌توجه‌به بررسي‌ها، اجراي خط‌مشي‌هاي مديريت بحران، موفقيت‌آميز نبوده است. بنابراين هدف پژوهش، ارائه مدل عوامل مؤثر بر اجراي خط‌مشي‌هاي مديريت بحران ايران با رويكرد ساختاري تفسيري بوده است. روش تحقيق، توصيفي - پيمايشي و به لحاظ هدف كاربردي بود. داده‌هاي تحقيق به‌صورت ميداني و به شيوه آميخته (كيفي و كمي) جمع‌آوري شد. جامعه آماري تحقيق در بخش كيفي، 18 نفر از متخصصان و صاحب‌نظران مديريت بحران بود كه به‌صورت غيرتصادفي هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماري در بخش كمي، شامل مديران و كارشناسان سازمان مديريت بحران و ادارات كل بحران استان‌ها (297 نفر) و مديران ملي و استاني سازمان‌ها و نهادهاي همكار و عضو شوراي عالي مديريت بحران (361 نفر) درمجموع، برابر با 658 نفر بودند كه بر اساس جدول كرجسي و مورگان و با استفاده از فرمول كوكران و نمونه‌گيري تصادفي ساده تعداد 248 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. در اين تحقيق‌ 49 عامل مؤثر بر اجراي خط‌مشي مديريت بحران شناسايي و به‌عنوان پرسش‌نامه محقق‌ساخته استفاده شد كه روايي محتوايي آن توسط 10 تن از اساتيد مديريت دانشگاه و پايايي آن با آزمون آلفاي كرونباخ تأييد شد (0.89= α). براي سطح‌بندي مؤلفه‌ها از تكنيك مدل‌سازي ساختاري تفسيري استفاده شد. يافته‌ها نشان داد كه 49 عامل در قالب 12 مؤلفه بر اجراي موفق خط‌مشي‌هاي مديريت بحران اثرگذار است و مؤلفه‌ها در پنج سطح قرار گرفتند. عوامل توانمندي منابع انساني و مهارت مجريان، منابع مالي و تجهيزاتي و عوامل مديريتي و سازماني در سطح زيربنايي مدل و مديريت يكپارچه و وحدت رويه در فرايند اجراي خط‌مشي‌ها در رأس مدل قرار گرفتند. چنانچه روشن بودن مأموريت‌هاي سازمان‌ها و نهادهاي همكار، برنامه محوري، پيش‌بيني و تأمين منابع مالي و تجهيزاتي و توانمندسازي منابع انساني در اولويت‌هاي تصميم و اقدام مديران سازمان مديريت بحران قرار گيرد، اجراي خط‌مشي‌ها تسهيل خواهد شد.