بررسي تأثير ساختار كالبدي بافت تاريخي بوشهر بر حضورپذيري ساكنان با استفاده از تحليل عاملي تأييدي

فقدان زندگي اجتماعي و تعامل افراد مختلف با هم مشكلات زيادي را ايجاد مي كند كه پيشرفت نكردن افراد، و درنتيجه، توسعه نيافتن جامعه را در پي دارد؛ بنابراين اهميت حضورپذيري هرچه بيشتر و بهتر مردم در سطح جوامع امروزي و همچنين برقراري تعاملات اجتماعي در سطح كيفيت زندگي مردم كاملاً ملموس است. با توجه به اينكه امروزه ابعاد زندگي اجتماعي انسان ناديده گرفته مي‌شود و در گذشته بعد اجتماعي انسان و اجتماع‌پذيري شهرها بيشتر در نظر بوده است؛ ازاين‌رو مقالۀ حاضر، با هدف بازشناسي و واكاوي راهكارهاي مؤثر در ايجاد و تقويت اجتماع‌پذيري در كالبد شهرهاي تاريخي موفق در اين زمينه، در راستاي به كارگيري آن راهكارها در شهرسازي و معماري امروزي نگاشته شده است. بر همين اساس بافت تاريخي شهر بوشهر، كه از نمونه‌هاي موفق در حضورپذيري مردم با وجود فرهنگ‌ها و مذاهب مختلف بوده است، به‌منظور بررسي در اين پژوهش انتخاب گرديد. تحقيق حاضر با به‌كارگيري تركيبي از روش كيفي و كمّي به‌صورت توصيفي‌ـ‌ تحليلي انجام گرفته است. ساختار پژوهش در دو بخش تنظيم شد: بخش مباني نظري به‌صورت كيفي با استفاده از منابع كتابخانه‌اي براي استخراج مؤلفه‌هاي مدل و بخش ميداني با روش كمّي با استفاده از پرسش‌نامه و آزمون مدل با استفاده از روش آزمون دوجمله‌اي در نرم‌افزار SPSS و تحليل عاملي تأييدي نظرات كاربران در نرم افزار ليزرل. بر اساس يافته هاي تحقيق، روايي مدل مفهومي با روش روايي سازۀ همگرا و پايايي آن با روش پايايي مركب به تأييد رسيد. برازش مدل پيشنهادي تحليل عاملي تأييدي بر اساس بارهاي عاملي (۵ جزء كالبد بافت تاريخي بوشهر شامل ميدان، ميدانچه، خيابان، پياده روها و گذرهاي ساحلي، كوچه ها، و 4 شاخص مؤثر بر اجتماع‌پذيري شامل آسايش محيطي، امنيت، رفاه، تنوع، و جذابيت)، مقادير t، RMSEA، RMR، P-value، GFI، AGFI، و … در سطح اطمينان 95٪ به تأييد رسيد. بنابر نتايج مدل استخراج‌شده و مؤلفه‌هاي آن در سنجش ميزان اجتماع‌پذيري در كالبد بافت تاريخي بوشهر تأثيرگذار است و در ميان مؤلفه‌ها نيز شاخص رفاه و تنوع و جذابيت در فضاي ميدان بالاترين اولويت را از نظر كاربران دارد.