مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - اثربخشي مداخله‌هاي پذيرش و تعهد و شناختي - رفتاري عدم تحمل بلاتكليفي بر تيپ شخصيتي D و كيفيت خواب بيماران با سندرم روده تحريك‌پذير داراي اختلال اضطراب فراگير

چكيده فارسي :

زمينه: سندرم روده تحريك پذير، يك اختلال عملكردي دستگاه گوارش و يكي از شايع ترين علت هاي دردهاي مزمن شكمي است كه بر كيفيت خواب اين بيماران تأثير مي گذارد. اما آيا مداخله هاي پذيرش و تعهد و شناختي رفتاري عدم تحمل بلاتكليفي مي تواند بر بهبود تيپ شخصيتي D و كيفيت خواب بيماران با سندرم روده تحريك پذير داراي اختلال اضطراب فراگير كمك كند؟ هدف: هدف پژوهش بررسي اثربخشي مداخله هاي پذيرش و تعهد و شناختي رفتاري عدم تحمل بلاتكليفي بر تيپ شخصيت D و كيفيت خواب بيماران داراي اختلال اضطراب فراگير با سندرم روده تحريك پذير بود. روش: اين مطالعه شبه‌آزمايشي با طرح پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري سه ماهه با گروه كنترل بود. جامعه آماري، تمامي بيماران داراي اختلال اضطراب فراگير مبتلا به سندرم روده تحريك‏پذير شهر تهران در سال 1398-99 بود. 60 نفر بيمار به روش نمونه گيري هدفمند انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و يك گروه گواه (20 نفره) قرار گرفتند. گروه هاي آزمايش 12 جلسه 90 دقيقه اي مداخلات شناختي رفتاري (داگاس و رابي چاوود، 2007) و پذيرش و تعهد (آيفرت و فورثايث، 1396) را دريافت كردند و گروه گواه در اين مدت هيچ گونه مداخله اي دريافت نكرد. آزمودني ها با استفاده از پرسشنامه هاي كيفيت خواب پيتزبورك (1989) و پرسشنامه تيپ شخصيت D دنولت (2005) در مراحل پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري ارزيابي و داده ها با استفاده از آزمون تحليل واريانس مختلط تحليل شد. يافته ها: نتايج نشان داد هر دو مداخله اثر معناداري بر بهبود كيفيت خواب بيماران سندرم روده تحريك پذير و تيپ شخصيت D داشتند (0/01 P) و در طول دوره پيگيري، هر دو مداخله شناختي رفتاري و اكت بر كيفيت خواب و مداخله اكت بر تيپ شخصيتي D داراي پايداري اثر بودند (0/01 P). نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج اين مطالعه مي‌توان گفت هر يك از مداخله هاي شناختي - رفتاري و پذيرش و تعهد به عنوان يك مداخله مؤثر، مي تواند در مراكز درماني و بهداشتي در جهت بهبود كيفيت خواب و اصلاح ويژگي هاي شخصيت D بيماران داراي اختلال اضطراب فراگير با سندرم روده تحريك پذير به كار برده شود. همسران شهيد و جانباز مطرح باشد و لذا آگاهي و استفاده از اين روش جهت بهبود احساس معناي زندگي مي‌تواند كمك‌كننده باشد.