بازشناسي مفهوم غيرت در نگرش دانشجويان

در اين پژوهش مفهوم‌شناسي انواع غيرت از نظر دانشجويان بررسي شد. پژوهش حاضر از نوع توصيفي­ تحليلي است. جامعۀ آماري اين پژوهش تمام دانشجويان دانشكده‌هاي دانشگاه تهران‌اند كه از ميان آن‌ها 600 نفر به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند. ابزار اين پژوهش، پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته است. براي تحليل و تجزيه داده‌ها از هم‌بستگي و رگرسيون گام به گام استفاده شد. نتايج نشان داده است كه الف) شنيدن كلمۀ غيرت، احساسات متفاوتي را اعم از مثبت و منفي در افراد ايجاد مي‌كرد؛ ب) تداعي‌هاي افراد به هنگام شنيدن كلمۀ غيرت، بسيار متفاوت بود؛ ج) انواع غيرت براي دانشجويان اهميتي متفاوت داشت و ترتيب آن عبارت بود از: خانوادگي، ناموسي، فرهنگي، ديني و قوميتي؛ د) نزديك به سه چهارم افراد، بر اين باور بودند كه غيرت ارتباطي با جنسيت ندارد؛ ه‍) بيش از نيمي از دانشجويان اظهار داشتند كه عده‌اي غيرت را با حسادت اشتباه مي‌گيرند؛ و) ارزيابي افراد از ميزان غيرت‌مندي خودشان بيشتر از ارزيابي آن‌ها از ميزان غيرت‌مندي ايرانيان بود؛ ز) در پاسخ به اين سؤال كه آيا فرضاً حاضريد با كسي ازدواج كنيد كه صراحتاً اعلام كرده، همسري بي‌غيرت مي‌خواهد، نزديك به 73 درصد پاسخ منفي، نزديك به 17 درصد موافقت مشروط و فقط 3.5 درصد پاسخ مثبت دادند؛ ح) در پيش‌بيني عوامل مؤثر در ارزيابي ميزان غيرت‌مندي افراد توسط خودشان، عوامل متعددي مؤثر بودند و درمجموع، حدود 50 درصد واريانس اين متغير را تبيين مي‌كردند كه سهم غيرت ناموسي با 35 درصد از همه بيشتر بود؛ ط) غيرت در زبان فارسي به دو معني به‌كار رفته است: رشك و حسادت و نيز دفاع از عرض و ناموس و آنچه براي فرد ارزشمند است، كه معناي دوم متأثر از فرهنگ اسلامي است، به‌علاوه غيرت داراي بُعد اجتماعي نيز هست. به اين معنا كه انسان غيور نه‌تنها از ناموس خود محافظت مي‌كند، بلكه حفظ ناموس ديگران را نيز وظيفۀ خود مي‌داند. مقايسۀ غيرت با اين دو كاركرد با معادل آن در زبان انگليسي ­ يعني حسادت جنسي ­ نشان مي‌دهد كه ميان اين دو مفهوم، تفاوتي عميق و اساسي وجود دارد؛ درنهايت اينكه حفظ تعادل در موضوع غيرت‌ورزي ناموسي بسيار مهم بوده و توصيه شده است.