بررسي رابطه عليت بين مصرف حامل‌‌هاي انرژي و رشد اقتصادي در استان‌‌هاي ايران (رهيافت عليت گرنجر،گرنجر – هشيائو، تودا و ياماماتو در داده‌‌هاي تابلويي)

هدف اصلي اين ‌‌مقاله بررسي رابطه عليت بين مصرف حامل‌‌هاي انرژي و رشد اقتصادي در استان‌‌هاي ايران طي سال‌‌هاي 1397-1390با استفاده از آزمون عليت گرنجر، گرنجر هشيائو، تودا و ياماماتو در داده‌‌هاي تابلويي مي‌‌باشد. براي اين منظور از متغيرهاي توليد ناخالص داخلي، نيروي‌‌كار، سرمايه‌‌گذاري عمراني و مصرف حامل‌‌هاي انرژِي (نفت‌‌ سفيد، گازمايع، بنزين و گازوئيل) استفاده شد. نتايج حاصل از تخمين مدل نشان مي‌‌دهد كه بين متغيرهاي مصرف حامل‌‌هاي انرژي و رشد اقتصادي در استان‌‌هاي ايران، يك رابطه عليت يك ‌‌طرفه از سوي مصرف حامل‌‌هاي انرژي به‌‌ رشد اقتصادي در استان‌‌هاي ايران برقرار است به اين معنا كه با افزايش مصرف حامل‌‌هاي انرژي، رشد اقتصادي افزايش پيدا مي‌‌كند. اين رابطه عليت يك طرفه در هر دو رويكرد عليت تأييد مي‌‌شود. پس با توجه به نتايج بدست آمده از پژوهش توصيه سياستي  اين است كه دولت با دادن بخشي از اعتبارات عمراني به بانك‌‌ها در صورت افزايش مصرف حامل‌‌هاي انرژي، اشتغال را در جامعه ايجاد كرده و منجر به اشتغال نيروي‌‌كار در جامعه شود. بازده عملي اعطاي چنين اختياري اين است كه هر چه تعداد افراد فعال در توليد كالاها و خدمات بيشتر باشد رشد اقتصادي نيز افزايش خواهد يافت.