اخلاق عبادي دعا در ماه رمضان بر اساس تحليل محتواي دعاهاي 44 و 45 صحيفۀ سجاديه

كلام امامان معصوم(ع)، پس از قرآن كريم، از مهمترين منابع در تبيين معارف ديني هستند كه با تجزيه و تحليل كلام اين بزرگواران مي‌توان به ديدگاه‌ها و مباني نظري كلام‌شان دست يافت. در اين ميان، صحيفۀ سجاديه كه شامل دعاهاي امام‌سجاد(ع) است، از محتوا و مضامين دقيق اخلاقي، تربيتي و اعتقادي برخوردار است. دعاهاي 44 و 45 صحيفۀ سجاديه با عناوين دعا به هنگام فرارسيدن ماه رمضان و دعاي وداع با ماه رمضان، مشتمل بر نكات اخلاقي و تربيتي نسبتاً جامعي است كه تحليل آن‌ها بيانگر ژرفاي معارف امام‌چهارم(ع) در خصوص دعا در ماه رمضان است. در اين مقاله تلاش شده با استفاده از روش تحليل محتوا و تكنيك تحليل مضمون، مضامين موجود در اين دعاها بررسي شده و در نهايت، ساختار اين دو دعا ترسيم شود. در پرتو بررسي صورت گرفته، نتايج تحليل نشان داد محتواي اين دو دعا مشتمل بر موضوعات شناخت فضائل ماه رمضان، تحميد الهي، درخواست بخشش، الهام شكر از سوي خداوند، انفاق در راه خدا، درخواست توفيق اعمال صالح و صلوات است. امام‌سجاد(ع) در اين دو دعا، نمونه عالي از ادب نيايش در ماه رمضان را به تصوير كشيده است كه اين امر عاملي براي صيقل جان و آرامش روح و رابطه بين انسان و خالق هستي است.