بهينه‌سازي شرايط تغذيه‌اي و محيطي براي آزادسازي پتاسيم از ايلايت توسط Aspergillus niger و Pseudomonas fluorescens

توسعه سريع كشاورزي و كاربرد نامتعادل كودهاي شيميايي منجر به كاهش سطح پتاسيم قابلجذب در خاك شده است. لذا شناسايي سويه هاي ميكروبي با توان آزادسازي پتاسيم، بهينه سازي شرايط رشد آنها و بهره گيري از توانايي شان در آزادسازي اشكال غيرتبادلي K در خاك، مي تواند منابع موجود ما را حفظ نموده و از خطرات آلودگي محيط زيست كه بر اثر مصرف بي رويه كودهاي شيميايي ايجاد مي شوند، جلوگيري نمايد. به اين منظور اين پژوهش با هدف ارزيابي اثر منابع مختلف كربن بر آزادسازي پتاسيم توسط باكتري Pseudomonas fluorescens و قارچ Aspergillus niger و مدل سازي اثر سطوح مختلف متغيرهاي زمان انكوباسيون، pH و منبع كربن بر آزادسازي پتاسيم با استفاده از طرح مركب مركزي انجام شد. در مرحله ي اول، بر مبناي طرح پالكت – برمن، تعداد 12 آزمايش با تركيب سطوح مختلف تعريف شده و تأثير منابع مختلف كربن شامل گلوكز، ساكارز و فروكتوز در دو سطح 1+ (10 گرم در ليتر) و 1- (5 گرم در ليتر) بر آزادسازي پتاسيم موجود در اياليت بررسي شد. در مرحله دوم، پس از گزينش منبع كربن مهم و تأثيرگذار، دامنه هاي متفاوتي از متغيرهاي مستقل شامل زمان انكوباسيون، pH و منبع كربن در نظر گرفته شده و بر اساس مقادير كدبندي شده متغيرهاي مستقل، تعداد 20 آزمايش با 5 تكرار در سطح مركزي طراحي شد. نتايج نشان داد تأثير منابع كربن بر آزادسازي K توسط باكتري و قارچ معنادار نبود و لذا هر يك از آنها ميتواند به عنوان جايگزين يكديگر در محيطكشت استفاده شود. بر مبناي نتايج تحليل آماري ضرايب مدل طرح مركب مركزي، pH اثر مثبت و افزاينده اي بر افزايش آزادسازي پتاسيم محلول داشت (0/0001 P)؛ به طوري كه بيشترين آزادسازي پتاسيم توسط باكتري و قارچ به ترتيب برابر با 109/8 و 170/3 ميلي گرم در ليتر، در سطوح مركزي زمان و منبع كربن، و 10/4 = pH مشاهده شد. بر اساس مقدار ضريب تبيين مدل طرح مركب مركزي، به ترتيب 91 و 87/8 درصد از تغييرات پتاسيم محلول در حضور باكتري و قارچ توسط اين مدل قابل تبيين بود. باكتري در زمان هاي اوليه انكوباسيون و مقادير متوسط منبع كربن، پتاسيم بيشتري را آزاد نمود، درحالي كه با افزايش زمان و مقدار منبع كربن، توانايي قارچ در آزادسازي K افزايش يافت.