شبيه سازي هدايت هيدروليكي خاك با استفاده از مدل سيستم استنتاج عصبي فازي تطبيقي (مطالعه موردي خاك‌هاي استان آذربايجان شرقي)

مطالعه خصوصيات هيدروليكي خاك از جمله هدايت هيدروليكي اشباع خاك در بررسي‌هاي جريان در محيط متخلخل ضروري مي‌باشد. تعيين هدايت هيدروليكي اشباع با استفاده از روش‌هاي مستقيم با وجود پيشرفت‌هاي تكنيكي زمان‌بر و داراي خطا مي‌باشد. به علاوه، به علت تغييرات زياد مكاني Ks، تعيين اين پارامتر به ويژه در صورت مطالعه در مقياس وسيع مانند يك حوضه آبريز، بسيار مشكل مي‌باشد. از اين رو در پژوهش حاضر مدل سيستم استنتاج عصبي فازي تطبيقي (ANFIS) براي برآورد هدايت هيدروليكي اشباع خاك مورد استفاده قرار گرفت. بدين‌منظور تعداد 60 نمونه خاك از مناطق مختلف استان آذربايجان شرقي نمونه برداري شده و سپس پارامترهاي فيزيكي شامل PH گل اشباع، هدايت الكتريكي، درصد كربن آلي، وزن مخصوص ظاهري، درصد شن، درصد رس و درصد سيلت در آزمايشگاه اندازه گيري شد.از بين روشهاي صحرايي و آزمايشگاهي روش صحرايي با استفاده از دستگاه نفوذ سنج گلفبراي به دست آوردن هدايت آبي اشباع خاك در بالاي سطح ايستابي در محل استفاده شد. در گام بعدي داده‌هاي ورودي مدل در نه الگوي مختلف تعريف و 70% از داده‌ها براي آموزش و 30% مابقي براي تست در نظر گرفته شد. براي ارزيابي عملكرد روش ANFIS، شاخص‌هاي آماري خطاي انحراف از ميانگين (MBE)، نش ساتكليف (NS) و جذر ميانگين مربعات خطا (RMSE) مد نظر قرار گرفت. نتايج نشان داد كه الگوي ششم بهترين عملكرد را با آماره هاي MBE وRMSE برابر با 1.72 و 2.45 سانتي متر در ساعت وNS برابر با 0.96 دارا مي‌باشد.