جذب زيستي و بيوسنتز نانوذرات سرب توسط باسيلوس تروپيكوس جداشده از خاك‌هاي حاوي پسماندهاي الكترونيكي در اصفهان

مقدمه: پسماندهاي الكترونيكي به بقاياي دستگاه‌هاي الكترونيكي گفته مي‌شود كه بدون پردازش در خاك دفن مي‌شوند و حاوي مواد سمي مانند فلزات سنگين هستند. سرب، يكي از فلزات سنگين موجود در بسياري از كالاهاي الكترونيكي است كه در صورت عدم پردازش صحيح كالاها، در خاك جمع مي‌شود و سميت ايجاد مي‌كند و ممكن است در غلظت‌هاي بسيار كم به موجودات زنده آسيب برساند؛ بنابراين هدف از اين مطالعه بررسي جذب زيستي سرب توسط باسيلوس تروپيكوس جداشده از خاك‌هاي حاوي پسماندهاي الكترونيكي در اصفهان بود. مواد و روش‏‏ها: در اين مطالعه مقطعي، نمونه‌گيري از خاك‌هاي آلوده چندين منطقه از تپه‌هاي گردنه زينل اصفهان انجام شد كه محل دفن پسماندهاي الكترونيكي است و پس از اندازه‌گيري دما، pH، TOC و ميزان فلزات در نمونه خاك‌ها، جداسازي باكتري‌هاي‌ مقاوم به سرب، انجام و ميزان رشد باكتري‌ها در غلظت‌هاي 5 تا 35 ميلي‌مولار سرب بررسي شد. سپس حداقل غلظت ممانعت‌كننده از رشد (MIC) و حداقل غلظت كشندگي (MBC) تعيين شد. بررسي مورفولوژي، آنتي‌بيوگرام و شناسايي مولكولي باكتري‌ مدنظر به روش كلني واكنش زنجيره‌اي پليمراز، انجام و جذب زيستي باكتري با ICPOES ارزيابي شد؛ درنهايت، به‌منظور ارزيابي ساخت نانوذرات سرب الگوي XRD، تصاوير SEM و EDS سنجش شدند. داده‌هاي خام حاصل با نرم‌افزار SPSS، آزمون آماريِ Independent ttest شد. نتايج: براساس يافته‌هاي اين پژوهش، pH خاك مورد ارزيابي 9.4، دماي آن 27.8 درجه سانتي‌گراد، TOC نمونه 1.8 درصد و ميزان سرب خاك براساس آناليز ICPOES برابرppm  658.4 سنجش شد كه به‌طور چشمگيري بالاتر از حد طبيعي بود. سوية باكتريايي جداسازي و شناسايي شده داراي 99.69 درصد قرابت ژنتيكي با باسيلوس تروپيكوس بود كه توان بالايي در حذف زيستي سرب (56.35 درصد) داشت. نتايج الگوي XRD، SEM و EDS نشان‌دهندة تبديل فلز سرب جذب‌‌شده به نانوذره بودند. بحث و نتيجه‏گيري: با توجه به اينكه باسيلوس تروپيكوس جداسازي‌شده در اين پژوهش، مقاومت و جذب بالايي را نسبت به سرب از خود نشان داد، در آينده پس از حذف ژن‌هاي مقاومت در برابر آنتي‌بيوتيك‌ها، مي‌توان از اين سويه به‌عنوان گزينه مناسبي براي حذف زيستي اين فلز از پسماندهاي الكترونيكي و ساير پسماندهاي صنعتي استفاده كرد.