ارزيابي ريسك سيلاب با استفاده از روش‌هاي تصميم‌گيري چندمعياره و داده‌كاوي (مطالعه موردي: منطقه چهار شيراز)

رشد جمعيت، توسعه شهرنشيني و تغيير كاربري اراضي باعث افزايش رويداد سيلاب‌هاي ويرانگر شده است. ايران نيز در ميان كشورهاي با خطرپذيري بالاي سيل قرار دارد، به‌طوري كه سيلاب‌هاي ويرانگر بهار 1398 با مرگ و مير و خسارت‌هاي مالي چشمگيري در بيش از ده استان كشور از آخرين نمونه‌هاي خسارات سيلاب است. هدف از اين پژوهش تهيه نقشه ريسك سيلاب شهري منطقه چهار شيراز است كه براي اين امر آسيب‌پذيري منطقه با مدل‌هاي تصميم‌گيري چندمعياره PROMETHEE Ⅱ، COPRAS و محدوده‌هاي خطر سيلاب شهري با مدل‌هاي حداقل مربعات جزئي (PLS) و رگرسيون ستيغي (RR) تهيه شد و با استفاده از حاصل‌ضرب آسيب‌پذيري در احتمال خطر در محيط نرم‌افزار ArcGIS نقشه ريسك به‌دست آمد. بر اساس نتايج پژوهش، پس از طبقه‌بندي ميزان آسيب‌پذيري، بيشترين درصد منطقه مورد مطالعه در مدل PROMETHEE Ⅱ و COPRAS مربوط به طبقه متوسط آسيب‌پذيري است. ارزيابي خروجي مدل‌هاي آسيب‌پذيري، با استفاده از منطق بولين و آماره‌هاي RMSE و MAPE نشان داد كه مدل COPRAS نتايج بهتري نسبت به مدل PROMETHEE Ⅱ ارائه كرده است. نتايج مدل‌هاي حداقل مربعات جزئي (PLS) و رگرسيون ستيغي (RR) در مدل‌سازي احتمال خطر سيلاب به‌وسيله دياگرام تيلور مورد تحليل قرار گرفت كه نشان‌دهنده برتري مدل رگرسيون ستيغي (RR) و دقت اين مدل در تهيه نقشه خطر سيلاب شهري است. بررسي نقشه ريسك نشان داد كه 34 درصد از منطقه (973 هكتار) در محدوده خطر زياد و بسيار زياد سيلاب قرار دارد.