عوامل كليدي مؤثر در احياي فضاهاي ناكارآمد شهري با رويكرد ارتقاي كيفي (موردمطالعه: محلۀ بيسيم زنجان)

يكي از معضلات شهرهاي معاصر، وجود بافت‌هاي ناكارآمد شهري است كه اغلب موجب ناپايداري در ابعاد مختلف شده و محلات شهري را با چالش‌هاي جدي مواجه كرده است. با عنايت به‌ ضرورت احياي اين نوع فضاها، هدف پژوهش حاضر، بررسي عوامل مؤثر در ارتقاي كيفي فضاهاي ناكارآمد شهري از ديدگاه ساكنان محلات مستقر در اين نوع بافت‌هاست. در اين پژوهش كاربردي، كه به روش توصيفي تحليلي تهيه ‌شده است، وضعيت عوامل پنج‌گانۀ «كالبدي»، «اجتماعي»، «عملكردي»، «اقتصادي» و «مديريتي» با نظرسنجي از ساكنان محله و انجام آزمون‌ T تك نمونه‌اي ارزيابي و سپس با استفاده از آزمون تحليل عاملي اولويت‌بندي شده است. جامعۀ آماري پژوهش را، ساكنان محلۀ بيسيم زنجان و نمونۀ آماري را ساكنان 20 سال به بالاي اين محله تشكيل مي‌دهد. نتايج بررسي‌ها حكايت از سطح پايين كيفيت محيطي و نارضايتي ساكنان از وضعيت نامناسب محلۀ بيسيم دارد كه بهبود اين وضعيت مستلزم توجه به ترجيحات ساكنان و تصورات ذهني آنهاست. ارزيابي‌ها نيز نشان‌دهندۀ آن است كه عامل «اقتصادي» با وزن 0.621 در رتبۀ نخست اولويت، عوامل «عملكردي» و «كالبدي» با وزن 0.592 در رتبۀ دوم و عوامل «مديريتي» و «اجتماعي» نيز با وزن 0.583 و 0.507 به‌ترتيب در رتبه‌هاي بعدي قرار دارد. درخصوص متغيرها نيز «قيمت مسكن»، «حضورپذيري فضاها»، «تعمير و نگهداري ساختمان‌ها»، «سازمان فضايي و نفوذپذيري» و «دسترسي و ارتباطات فضايي» به‌ترتيب بيشترين تأثير را در ارتقاي كيفيت محيطي اين محله دارد.