ارزيابي تأثير كيفيت‌هاي طراحي شهري بر سلامت رواني و شادماني شهروندان (نمونۀ موردي: محله‌هاي چهارباغ و سوران در شهر سنندج)

شادماني و سلامت رواني از مهم‌ترين بخش‌هاي سلامت عمومي به شمار مي‌رود. مطالعات مختلفي نشان‌دهندۀ آن بود كه كيفيت زندگي شهروندان ارتباط مستقيمي با محيط سكونت دارد. در اين ميان، فضاي عمومي شهرها به‌عنوان بستري كه زمينه را براي حيات جمعي فراهم كرده و تقويت‌كننده يا تضعيف‌كننده‌ي سلامت شهروندان خود است، اهميت ويژه‌اي دارد. پژوهش حاضر به روش توصيفي تحليلي و در شهر سنندج انجام شده است. اطلاعات لازم به دو روش كتابخانه‌اي و ميداني جمع‌آوري شده است. اهداف اصلي اين پژوهش: 1.شناسايي كيفيت‌هاي محيطي برانگيزانندة شادماني و متضمن آرامش رواني شهروندان؛ 2. بررسي رابطة بين ويژگي‌هاي كالبدي/فضايي و اجتماعي دو سكونتگاه (در اينجا محله)، با كيفيت‌هاي موردانتظار است. كيفيت‌هاي طراحي شهري شامل كيفيت‌هاي عملكردي، حمل‌ونقل، زيست‌بوم، ادراكي، بصري، محيط اجتماعي و زمان همگي به‌عنوان عوامل اثرگذار بر سلامت روان از مطالعات اسنادي استخراج شد؛ همچنين در راستاي تحقق هدف پژوهش، آزمون‌هاي آماري مختلفي انتخاب شده است. به‌طوري كه براي آزمودن نرمال‌بودن متغيرهاي پژوهش از آزمون كولموگروف اسميرنوف؛ آزمودن نتايج مربوط به سطوح مختلف سلامت رواني شهروندان و تفاوت در كيفيات طراحي شهري در محله‌ها از واريانس يك‌طرفه؛ بررسي اثرگذاري كيفيات طراحي شهري بر سطح سلامت رواني شهروندان و از تحليل رگرسيون، براي بررسي سطوح مختلف هركدام از كيفيات طراحي شهري در محله‌هاي يادشده استفاده شده است. در پايان نيز از نرم‌افزارSmart PLS براي تدوين مدل‌سازي معادلات ساختاري استفاده شده است. نتايج به‌دست‌آمده نشان‌دهندۀ آن است كه كيفيات ادراكي، بصري، محيط اجتماعي و عملكردي به‌ترتيب با آماره‌هاي برابر 7.37، 6.78، 6.13 و 4.67، بيشترين اثرگذاري را بر سلامت شهروندان دارد.