ارزيابي تناسب اراضي براي روش‌هاي آبياري سطحي و قطره‌‌اي در دشت سيستان نمونة پژوهش: شهرستان‌‌هاي استان سيستان و بلوچستان

براي استفادة درست از منابع آب و جلوگيري از تخريب خاك، بايد مناسب‌‌ترين سامانه‌هاي آبياري را به‌كار برد. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزيابي تناسب اراضي‌‌ برمبناي ويژگي‌‌هاي خاك براي سامانه‌‌هاي آبياري سطحي و قطره‌اي در 46000 هكتار از اراضي دشت سيستان است. به‌منظور دستيابي به اين هدف، 600 خاك‌‌رخ با فواصل تقريبي 700 تا 800 متر حفر و ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي تمامي افق‌‌ها تعيين شد. ارزيابي تناسب براي روش‌‌هاي مختلف آبياري برمبناي ويژگي‌‌هاي خاك و توپوگرافي با استفاده از روش پارامتريك انجام شد. پس از تعيين كلاس و زيركلاس تناسب سرزمين براي خاك‌‌رخ‌‌هاي مطالعه‌شده، با استفاده از روش وزن‌‌دهي معكوس فاصله، نقشه‌‌هاي پيوستة زيركلاس‌‌هاي تناسب براي هر دو روش‌ آبياري در شهرستان‌‌هاي مختلف تهيه شد. نتايج نشان داد كه در تمامي مناطق، شرايط براي آبياري قطره‌‌اي به ‌مراتب بهتر از آبياري سطحي است. هرچند در بسياري از مناطق، براي آبياري قطره‌‌اي نيز، محدوديت‌‌هايي وجود دارد و استفادة مناسب و كارآمد از اين نوع سامانه‌‌ به رفع محدوديت‌‌ها در اين مناطق بستگي دارد. در تمامي شهرستان‌‌ها، مهم‌ترين محدوديت براي روش‌‌هاي آبياري بررسي‌شده، محدوديت‌‌ شوري  قليائيت و ويژگي‌‌هاي فيزيكي خاك (بافت شني، رسي و رسي   سيلتي) است. در تمامي مناطق، بافت‌هاي رسي  سيلتي و لومي  سيلتي مهم‌ترين كلاس‌‌هاي بافتي محدودكننده بودند. با توجه به اينكه تغيير ويژگي‌‌هاي فيزيكي به‌راحتي امكان‌‌پذير نيست، عمليات اصلاح خاك‌‌ها ازنظر مقادير شوري   قليائيت به رفع محدوديت‌‌ها يا كاهش آنها كمك زيادي مي‌كند.