بررسي اثر تغييرات كاربري اراضي بر غلظت بعضي از آلاينده‌ ها در منطقة صنعتي ماهشهر با استفاده از تصاوير سنجش از دور و تحليل واريانس (ANOVA)

آلودگي هوا يكي از مهم‌ترين مشكلات محيط‌زيستي در شهرها، به‌ويژه شهرهاي صنعتي است كه هرساله باعث بروز بيماري‌هاي قلبي‌ عروقي و مرگ‌ ومير زيادي مي‌شود. ارزيابي روند تغييرات مكاني پراكنش آلودگي هوا در مناطق داراي صنايع سنگين براي توسعة پايدار اين مناطق ضروري است. با توجه به اهميت شهرستان ماهشهر به‌عنوان يكي از قطب‌هاي صنعت پتروشيمي كشور، پژوهش حاضر غلظت آلاينده‌هاي NO2 ، SO2، O3 و PM10 در مناطق مختلف ناحية صنعتي شهرستان ماهشهر، نقشه‌ سازي آنها و ارتباط اين آلاينده‌ها با كاربري‌هاي گوناگون را بررسي مي‌كند. در اين مطالعه، از تصاوير ماهواره‌اي سنتينل 2 مربوط به سال‌ 1398‑1399 و نرم‌افزار ENVI 5.3 و روش طبقه‌بندي نظارت‌شدة حداكثر احتمال به‌منظور طبقه‌بندي كاربري پوشش اراضي استفاده شده‌است. همچنين با استفاده از روش درون‌يابي KRIGING و داده‌هاي ايستگاه پايش كيفيت هوا، غلظت آلاينده‌هاي اشاره‌شده به‌صورت فصلي در سطح منطقه پهنه‌بندي، و از تحليل واريانس (ANOVA) براي بررسي تفاوت ميان غلظت آلاينده‌ها در كاربري‌ها و فصول مختلف سال استفاده شد. نتايج نشان داد كه بيشترين كاربري در معرض خطر، كاربري صنعتي و كمترين كاربري در معرض خطر، كاربري كشاورزي است. همچنين كمترين ميزان غلظت آلاينده‌هاي مطالعه‌شده به ايستگاه سربندر مربوط است. نتايج تحليل واريانس نيز نشان داد كه از ميان فصول مختلف سال‌هاي 1398 و 1399، پاييز و زمستان بيشترين اختلاف معنا‌دار را دارند. نتايج اين مطالعه در بازة زماني 1398‑1399، به شناسايي آلودگي هوا و ارتباط آن با تغييرات كاربري اراضي و همچنين كنترل و كاهش ميزان غلظت آلاينده‌ها در منطقة مدنظر كمك مي‌كند.