تحليل جايگاه ديو در مرزبان نامه از منظر آموزه هاي دين زرتشت و اسلام و باورهاي عاميانه

در بين متون كهن ادبيات فارسي، شواهدي از رسوخ و نفوذ اساطير كهن ملل مي توان يافت كه حاكي از تأثر نويسنده يا شاعر اثر از آن اساطير است. آنگاه كه اقوال نويسنده در متن از ديدگاه اسطوره شناختي مورد بررسي قرار مي گيرد؛ كم كم اين تأثيرپذيري ها خود را نشان مي دهند زيرا فردي كه از نظرگاه علم الأساطير به مطالعة متون – كلاسيك و معاصر بپردازد، در صورت وجود تأثر صاحب اثر از يك كهن الگو يا عنصر اسطوره اي، متوجه اين عامل در اثر خواهد شد. در داستان ديو گاوپاي و داناي ديني – كه در باب چهارم مرزبان نامه ثبت شده نيز همين عناصر ديده مي شود. وجود شخصيتي منفي به نام ديو كه خود از زمان تغييرات دين زرتشتي در بين ايرانيان، جايگاه والايش را از دست داده و بر اساس آموزه هاي زرتشت، داراي جايگاه پست و منفور شده، از يك سو و گاو پاي بودن آن از سوي ديگر، نيز خبر دادن متن مرزبان نامه از استيلايي كه ديوان ابتدا بر محيط داشته اند و همچنين، گرد آمدن تمامي آنان به فرمان ديوگاوپاي، همگي عناصري هستند كه از ديدگاه علم الأساطير و خوانش متون كهن و اعتقادات دين اسلام و زرتشت و نيز باورهاي عاميانه ، قابل رديابي مي باشد. لذا در اين پژوهش بر آن بوده ايم تا تاثير اساطير و معتقدات ايرانيان زرتشتي و مسلمان دراين متن را تببين كنيم .