بررسي اثربخشي اجراي برنامه ليدكامب از راه دور بر شدت لكنت كودكان پيش‌دبستاني: مطالعه تك‌موردي

اهداف برنامه درماني ليدكامب يكي از درمان‌هاي لكنت در كودكان پيش‌دبستاني است كه اثر‌بخشي آن بر روي بهبود لكنت مورد تأييد قرار گرفته ‌است. برخي از خانواده‌ها به دلايل مختلف امكان دسترسي به مراكز درماني را ندارند و به همين دليل از دريافت درمان محروم مي‌شوند. درمان از راه دور شيوه مناسبي براي رفع اين مشكل است كه با استفاده از آن، همه افراد بدون توجه به محدوده جغرافيايي مي‌توانند درمان‌هاي مورد‌نياز خود را دريافت كنند. با توجه به اينكه پژوهش‌هايي در زمينه درمان اختلالات گفتار و زبان از راه دور به شيوه‌هاي متفاوت در كشور‌هاي مختلف صورت گرفته است و نيز به‌دليل اينكه تفاوت‌هاي فرهنگي بر‌ روي مدت‌زمان برنامه ليدكامب و همچنين اجراي آن از راه دور تأثيرگذار ‌است، قصد ما از انجام اين پژوهش بررسي ميزان اثربخشي برنامه درماني لكنت از راه دور بر روي كودكان پيش‌دبستاني در ايران بوده ‌است. روش بررسي در اين مطالعه تك‌موردي، برنامه درماني ليدكامب ازطريق ارتباط زنده تصويري بين درمانگر در كلينيك و آزمودني‌ها در منزل، در 15 جلسه هفتگي بر روي 5 كودك 4 تا 6 سال كه شامل 3 پسر و 2 دختر بودند، اجرا شد. براي بررسي تأثير درمان از درصد هجاهاي لكنت‌شده كه درمانگر ثبت مي‌كرد و مقياس 9 نمره‌اي شدت لكنت كه والدين در منزل ثبت مي‌كردند (1)، استفاده ‌شد كه در طي خط پايه اول كه به مدت 3 هفته در نظر گرفته‌ شده‌ بود، 21 مرتبه نمره شدت و 3 مرتبه درصد هجاهاي لكنت‌شده ثبت شد. در فاز مداخله كه در 15 جلسه هفتگي برگزار‌شد‌، 105 مرتبه نمره شدت و 15 مرتبه درصد هجاهاي لكنت‌شده ثبت ‌شد و در خط پايه دوم كه به مدت 3 هفته پس از فاز مداخله در نظر گرفته ‌شده ‌بود 21 مرتبه نمره شدت و 3 مرتبه درصد هجاهاي لكنت‌شده ثبت‌ شد. يافته‌ها براي تحليل داده‌هاي اين مطالعه از شاخص Z و رسم نمودار استفاده ‌شد. بررسي نمرات شدت لكنت و درصد هجاهاي لكنت‌شده در پيش از مداخله و پس از آن، نشان‌دهنده كاهش شدت و درصد هجاهاي لكنت‌شده در كودكان است. 2 نفر از آزمودني‌ها پس از 15 جلسه به معيار‌هاي پاياني فاز اول برنامه ليدكامب نزديك ‌شدند (نمرات شدت 1 و 2)، اما به معيار‌ها دست ‌نيافتند. ساير آزمودني‌ها نيز علي‌رغم كاهش شدت و درصد لكنت، به معيار‌هاي پاياني فاز اول دست ‌نيافتند. نتيجه‌گيري نتايج حاصل از اين پژوهش نشان‌دهنده تأثير مثبت برنامه درماني ليدكامب از راه دور بر كاهش لكنت آزمودني‌ها بود. اما با اين وجود آزمودني‌ها پس از 15 جلسه مداخله نتوانستند به معيار‌هاي پاياني فاز اول اين برنامه دست‌پيدا‌ كنند. با توجه به اين نتايج مي‌توان نتيجه‌گرفت ارائه برنامه ليدكامب از راه دور مي‌تواند بر كاهش لكنت مؤثر ‌باشد. اما ممكن است در اين نوع ارائه درمان، به تعداد جلسات بيشتري نسبت به درمان حضوري نياز باشد‎‌.