تأثير محدوديت آبي و غذايي بر صفات فيزيولوژيكي و عملكردي بره هاي لري بختياري و آميخته آن‌ها

مقدمه و هدف: در حال حاضر آميخته گري گوسفندان بومي دنبه دار با گوسفندان پرتوليد شناخته شده بدون دنبه به عنوان يك راه كار سريع با هدف افزايش توليد و توليد مثل، و كاهش دنبه گوسفندان بومي به طور گسترده اي مورد استفاده قرار مي گيرد. بنابراين، انجام مطالعات مقايسه اي در مورد عملكرد حيوانات بومي و آميخته در محيط هاي مختلف براي صنعت پرورش گوسفند ضروري است. مواد و روش‌ها: اين مطالعه در فصل تابستان و با استفاده از تعداد 20 رأس بره لري بختياري (لري) و 20 رأس بره نسل اول آميخته لري بختياري×رومانف (آميخته) با ميانگين وزن 2/5±31/6 كيلوگرم در هشت تيمار با پنج تكرار براي هر يك از تيمارها در قالب طرح كاملاً تصادفي با آرايه فاكتوريل 2×2×2 شامل نژاد (لري و آميخته)، آب (آب آزاد و محدوديت آبي)،  غذا (غذاي آزاد و محدوديت غذايي) انجام شد. حيوانات بدون محدوديت دسترسي آزادي به آب و خوراك داشتند در حالي كه حيوانات داراي محدوديت آبي تنها يك ساعت در روز دسترسي آزادي به آب داشتند و بره  هاي داراي محدوديت غذايي نيز تنها 0/45 تا 0/65 درصد وزن بدن خود تغذيه شدند. بعد از شش هفته اعمال تيمارها، بره ها كشتار شده و صفات لاشه اندازه گيري شدند.يافته‌ها: محدوديت غذايي در مقايسه با آب و نژاد صفات اندازه گيري شده را به طور گسترده اي تحت تأثير خود قرار داده است و به طور معني داري باعث كاهش دماي ركتوم، نرخ تنفسي، آب مصرفي، وزن نهايي، وزن لاشه، وزن قطعات لاشه و اندام هاي داخلي، دنبه، چربي احشايي، كل چربي بدن، وزن و حجم بيضه شد (0/01 ≥p)، در حالي كه نسبت آب به خوراك و بازده لاشه بدون دنبه را افزايش داد (0/007 ≥p). محدوديت آبي اثرات به مراتب كمتري نشان داد و باعث افزايش معني دار تفاوت بيشينه و كمينه دماي ركتوم در هر دوره (0/05 =p)، و كاهش آب مصرفي (0/0001 =p) شد، اما تأثيري روي ساير شاخص هاي عملكردي، فيزيولوژيكي، و لاشه نداشت. آميخته گيري نيز به طور معني داري باعث كاهش چربي دنبه و كل لاشه (0/0001˂p) و افزايش چربي احشايي، بازده بدون دنبه، نسبت قطعات لاشه، و وزن و حجم بيضه شد (0/01 ≥p)، اما تأثيري روي ساير صفات نداشت.نتيجه گيري: به طور كلي، حيوانات آميخته در شرايط خوراك آزاد (صرف نظر از نوع دسترسي به آب) به واسطه چربي لاشه كمتر و بلوغ زودرس تر عملكرد بهتري از حيوانات لري داشتند، اما در شرايط محدوديت غذايي شديد، تفاوت معني داري بين دو نژاد مشاهده نشد. بنابراين مي توان نتيجه گرفت استفاده از حيوانات آميخته نسل اول در تمامي شرايط به دليل چربي كمتر لاشه و بلوغ سريع تر مي تواند باعث سالم تر شدن لاشه و كاهش فاصله نسل شود.