بازانديشي نوسازي بوم‌شناسانه مبتني بر فناوري كنتور هوشمند در بخش توزيع آب‌هاي زيرزميني ايران

ميزان كسري مخازن آب زيرزميني در ايران از مرز 130 ميليارد مترمكعب فراتر رفته است. اين درحالي است كه دولت از سال 1384 كوشيد تا با سياست وارد كردن فناوري كنتور هوشمند به شبكه حكمراني آب، مخازن آب زيرزميني را به تعادل برساند. اين سياست مي توانست يك كوشش كارساز به نفع محيط زيست باشد. با اين حال، پروژه كنترل بهره برداري از مخازن آب زيرزميني با ادامه روند هوشمندسازي توزيع آب وتلاش براي كاستن از حجم برداشت از چاه ها در طرح احيا و تعادل بخشي منابع آب زيرزميني كشور از سال ۱۳۹۳ نيز راه به جايي نبرد. چشم اندازهاي آرماني سند سازگاري با كم آبي كه از ارديبهشت 1400 بر مبناي طرح هاي پيشين ابلاغ شده است نيز تاكنون به نتيجه مورد انتظار نرسيده است. از آنجا كه ورود يك فناوري دوستدار طبيعت به شبكه حكمراني آب را مي توان ايده اي در راستاي فرايند نوسازي بوم شناسانه قلمداد كرد، اين مقاله كوشيده است تا با بازانديشي در نظريه نوسازي بوم شناسانه و بكارگيري ابزار ارزيابي دستاورد زيست   محيطي آن در ذيل روش سياست پژوهي؛ مسئله پيش روي طرح اجباري شدن نصب كنتور هوشمند بر روي چاه هاي كشاورزي را تحليل كند. در اين مقاله، فرآيند نوسازي بوم شناسانه در حكمراني آب ايران در بخش هاي مختلف بازار، نوآوري و فناوري، دولت، جامعه مدني و آگاهي زيست محيطي تحليل شد و بر مبناي مدل كيفي ارزيابي فرايند نوسازي بوم شناختي، نتيجه زيست محيطي اين فرايند در كشور با كسب نمره 5 از 50 نمره دستاورد كامل نوسازي بوم شناسانه، در مرحله بسيار ضعيف قرار دارد. صورت مسئله نهايي سياست پژوهي نصب كنتور هوشمند براي كنترل برداشت آب اين است كه شبكه حكمراني و بهره برداري آب در ايران آمادگي لازم براي چنين دگرگوني فناوري محور در فرآيند توزيع آب را ندارد. با توجه به فوق بحراني بودن شرايط آب زيرزميني در ايران مي توان با حفظ روند نوسازي بوم شناختي، 45 نمره كسب نشده در ارزيابي نتيجه زيست محيطي اين طرح را با رويكردي اجتماعي و با توجه به اصول مشاركتي فرايند نوسازي بوم شناسانه جبران كرد.