گونه‌شناسي روابط اسرائيل و جمهوري آذربايجان: روابط راهبردي يا تاكتيكي

بعد از فروپاشي اتحاد شوروي، اسرائيل در قالب آيين پيراموني و با هدف خروج از انزواي منطقه‌اي و بين‌المللي خود تلاش كرده است روابطش را در سطح‌هاي مختلف با كشورهاي آسياي مركزي و قفقاز جنوبي گسترش دهد. در اين ارتباط در گسترش روابط با كشورهاي قزاقستان و جمهوري آذربايجان موفق بوده است. به‌نظر مي‌رسد بعد از جنگ دوم قره‌باغ كه پيامدهاي متعددي در سطح‌‌هاي مختلف دوجانبه، منطقه‌اي و كلان در قفقاز جنوبي داشته است، اين روابط بيشتر از گذشته شده است. اين پرسش مطرح است كه گونه‌شناسي روابط جمهوري آذربايجان و اسرائيل بر چه اساسي شكل گرفته است؟ براي فهم اندازه و عمق روابط اسرائيل با جمهوري آذربايجان، شاخص‌هاي مهم روابط راهبردي در ارتباط با محورهاي مهم همكاري‌هاي بين دو بازيگر در حوزه‌هاي مختلف تطبيق داده شده است. در پاسخ اين فرضيه طرح مي‌شود كه همكاري‌هاي تاكتيكي در مقايسه با مفهوم همكاري راهبردي، قدرت تبيين‌كنندگي بيشتري براي گونه‌شناسي روابط دو بازيگر دارد. يافته‌هاي اين نوشتار نشان مي‌دهد همكاري دو بازيگر بيشتر شاخص‌هاي روابط راهبردي مانند شاخص‌ بي‌همتايي روابط، عمق، هدف‌هاي راهبردي همگرا، نهادمندي، تعريف دقيق از مفاهيم دشمن، تهديد و رقيب، به استثناي وجود جو دوستانه در روابط دوجانبه و تا حدودي همكاري‌هاي بلندمدت و طولاني را ندارد؛ بنابراين ماهيت روابط دو بازيگر را نمي‌توان براساس مفهوم رابطۀ راهبردي تبيين كرد. هرچند روند فزايندۀ روابط در سال‌هاي آينده مي‌تواند هم‌پوشاني منافع مشترك دو بازيگر را از گذشته بيشتر كند. روش استفاده‌شده در اين نوشتار، كيفي و به‌صورت دقيق بر مبناي مدل‌سازي ساختاري-تفسيري است.