شبيه‌سازي مكاني تخريب سرزمين با بهره‌گيري از مدل نسبت فراواني در دشت قزوين

با وجود اينكه تخريب سرزمين به‌عنوان چالش محيط زيستي در سطح جهان مطرح است، بررسي ‌هاي اندكي در به‌ كارگيري روش‌هاي جديد عددي (داده‌كاوي و آماري) براي تعيين مناطق حساس به تخريب انجام شده ‌است. هدف از بررسي حاضر، شبيه‌سازي مكاني تخريب سرزمين در دشت قزوين بهره‌گيري از مدل نسبت فراواني و تعيين نواحي مستعد تخريب در اين دشت است. بدين منظور با بهره ‌گيري از روند تغييرات توليد خالص اوليه طي سال‌هاي 1399-1380، نقاط وقوع تخريب سرزمين در دشت قزوين تعيين شد و به‌ترتيب 70% و 30% نقاط براي تهيه نقشه قابليت تخريب سرزمين و اعتبار سنجي مدل مورد استفاده قرارگرفت. متغير هاي تأثيرگذار (مستقيم و غيرمستقيم) بر تخريب سرزمين شامل دما، بارش، شيب، جهت، ارتفاع، هدايت الكتريكي و نسبت جذب سديم آب زيرزميني، افت سالانه آب زيرزميني، تراز آب زيرزميني، كاربري اراضي، شاخص تفاوت نرمال‌شده پوشش گياهي، شاخص تفاوت نرمال‌شده شوري، شاخص شوري خاك-پوشش گياهي، شاخص تفاوت نرمال‌شده رطوبت و شاخص خشكسالي مرئي و مادون قرمز كوتاه ، به‌عنوان عامل پيش‌بيني‌كننده (مستقل) به مدل معرفي شد. در پايان، با بهره گيري از شاخص سطح زير منحني (AUC) كارآيي مدل در شبيه‌سازي مكاني تخريب سرزمين ارزيابي شد. نقشۀ قابليت تخريب سرزمين نشان داد كه مناطق حساس به تخريب در قسمت‌هاي شمال شرق، شمال، شمال غرب، غرب، جنوب غرب و جنوب دشت قزوين واقع شده و بيشتر كاربري مراتع خوب، متوسط و فقير را شامل مي‌شود. براي كاربري اراضي، بيشترين مقدار نسبت فراواني نيز به مجموع كاربري‌هاي مرتع خوب، متوسط و فقير (5.66) اختصاص داشت. مقدار0.7 = AUC نيز حاكي از كارآيي مناسب مدل نسبت فراواني در شبيه‌سازي مكاني تخريب سرزمين بود.