ادراكات متكثر كاركنان از پديده مسئوليت‌گريزي كاركنان در سازمان (رويكرد پديدارنگاري)

زمينه و هدف: مسئوليت‌گريزي كاركنان مشكل بسياري از سازمان‌هاي امروزي است. هدف از اين پژوهش واكاوي برداشت‌ها و ادراكات افراد مختلف تحت مطالعه، پيرامون پديده «مسئوليت‌گريزي» و ارائه تصويري كامل‌تر و چندبعدي از اين مفهوم است.روش: انتخاب مشاركت‌كنندگان در اين پژوهش، به‌صورت هدفمند و با شيوه نمونه‌گيري بيشينه تنوع انجام شد كه با رسيدن به حد اشباع مقوله‌اي، در نهايت از تعداد 31 نفر استفاده شد. به‌منظور افزايش اعتبار پژوهش و با روش سه سويه‌سازي در منابع داده‌ها، مشاركت‌كنندگان از سه گروه مختلف شاملِ معاونين، مديران و كارشناسان شبكه استاني صداوسيماي مركز خراسان جنوبي، ساكن شهر بيرجند، بودند. به‌منظور گردآوري داده‌ها از مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختاريافته، براي اعتباربخشي يافته‌ها از ملاك‌هاي چهارگانه گوبا و لينكلن و براي تحليل مصاحبه‌ها از چرخه هفت مرحله‌اي مك‌كاسور و همكاران استفاده شد. تحليل و كدگذاري مصاحبه‌ها با كمك نرم‌افزار MAXQDA انجام شد.يافته‌ها: به‌موجب يافته‌هاي اين پژوهش، تعداد 1203 كد در راستاي كدگذاري باز، تعداد 123 مضمون در راستاي كدگذاري محوري و 20 مضمون در راستاي كدگذاري گزينشي براي تفسير مفهوم پديده مسئوليت‌گريزي شناسايي شد كه بر مبناي آن 7 طبقه توصيفي شناسايي شده و با ترسيم افق‌هاي دروني و بيروني فضاي خروجي طراحي شد.نتايج: هفت طبقه توصيفي براي تفسير مفهوم پديده مسئوليت‌گريزي شناسايي شد كه عبارت هستند از: استعفاي عاطفي از كار، اعتراض خاموش، آنومي فرهنگي، بيماري (فقدان سلامت) نظام اداري، انسداد عروق ارتباطي سازمان، جنبه‌هاي تاريك شخصيت، آشفتگي در عرصه مديريت. برخي از مفاهيم شناسايي‌شده در تطبيق با ويژگي‌هاي مدل منشوري- سالا در نظام‌هاي اداري است.