ارائه مدل هژموني فرهنگ اخلاق حرفه‌اي در حسابرسي؛ عوامل راهبري

زمينه و هدف: هدف پژوهش حاضر ارائه مدل هژموني فرهنگ اخلاق حرفه‌اي در حسابرسي؛ عوامل راهبري است.روش: پژوهش حاضر، از نظر هدف، توسعه‌اي و از نظر روش، كيفي است. به‌منظور جمع‌آوري داده‌ها در بخش كيفي پژوهش به‌منظور انجام تحليل‌هاي فراتركيب و دلفي براي تدوين بازبينه امتيازي، از ۱۶ نفر از متخصصان حساب‌داري و مديريت مالي در سطح دانشگاهي كه بر مبناي نمونه‌گيري هدف‌مند انتخاب شدند، استفاده شد. سپس در بخش كمّي پژوهش از ۲۰ نفر از حسابداران رسمي كه داراي تجربه لازم بودند، استفاده شد. در گام اول بر اساس تحليل فراتركيب اقدام به غربال‌گري پژوهش‌هاي مشابه شد؛ سپس به‌منظور رسيدن به حدكفايت نظري از تحليل دلفي استفاده شد و مشخص شد كه از مجموع 11 گزاره انتخاب شده، يك گزاره بايد حذف شود و مجموعاً 10 گزاره در قالبِ مؤلفه عوامل راهبري جهت ارائه مدل هژموني فرهنگ اخلاق حرفه‌اي در حسابرسي وارد فاز تحليل تفسيري ساختاري (ISM) شد.يافته‌ها: يافته‌هاي اين پژوهش منجر به كاهش شكاف نظريه‌ها و كاربردهاي واقعي در حرفه حسابرسي مي‌شود، به‌عبارت ديگر، از عمق شكاف انتظارات حسابرسي بين حسابرسان با ذي‌نفعان به‌دليل همگن‌سازي ارزش‌هاي متقابل اجتماعي با ارزش‌هاي حرفه‌اي مي‌كاهد.نتايج: نتايج اين پژوهش نشان داد، تأثيرگذارترين گزاره علل راهبري، گزاره تصويب برنامه، بودجه و پاداش براي حسابرسان است. تصويب برنامه بودجه و پاداش براي حسابرسان به‌عنوان يكي از كاركردهاي توسعه راهبردهاي انگيزه‌اي منابع انساني، مهم‌ترين عامل ارتقاي كاركردهاي كيفيت حسابرسي محسوب مي‌شود كه به‌عنوان گزارهِ مولفه عوامل راهبري در سطح كلان مؤسسه‌ها محسوب مي‌شود. جايي‌كه مديران مؤسسه‌ها حسابرسي لازم در خصوص ارتقاي سطح انگيزه حسابرسان را مدنظر قرار دهند و با تخصيص بودجه مناسب در مورد كاركردهاي عملكردي آنان به افزايش سطح تأثيرگذاري حسابرسي در ارتقاي افشاي عملكردهاي مالي كمك كنند تا از اين طريق بتواند به سطح اعتماد اجتماعي دست يابند. در واقع تصويب پاداش و بودجه اختصاصي به فرآيندهاي حسابرسي، اهميت بخشيدن به جايگاه آن‌ها حتي در چارچوب ساختارهاي پيچيده و تحت مديريت گاهاً منفعت‌طلبانه‌اي است كه مي‌تواند به پويايي بيش‌تر عملكردهاي اثربخش حسابرس كمك كند.