بررسي پايش و تغييرات شاخص‌هاي گياهي در مراتع نيمه استپي خليل بيگ ارسنجان فارس

افزايش شناخت محيطزيست و تلاش براي مديريت پايدار منابع طبيعي نيازمند مطالعه و پايش، درمقياسهاي زماني و مكانهاي گوناگون است. تغييرات مداوم را بايد جز جدايي‌ناپذير هر اكوسيستم دانست. مراتع نيز به‌عنوان اكوسيستم‌هاي طبيعي از اين موضوع مستثنا نيستند. به‌طوري ‌كه پايش مرتع به مفهوم بررسي مستمر اين اراضي با توجه به اهميت اكولوژيك، كاركردهاي اقتصادي و تغييرات دائمي اين منابع، امري ضروريست. بر اين اساس پايش مراتع خليل بيگ شهرستان ارسنجان به مدت 2 سال (1399 و 1400) انجام شد. شاخص‌هاي گياهي مورد ارزيابي شامل درصد تاج پوشش گونه‌هاي گياهي، ميزان توليد گونه‌هاي گياهي، درصد لاشبرگ، سنگ و سنگريزه، خاك عاري از پوشش، وضعيت و گرايش مرتع بودند. نتايج نشان داد ميزان درصد تاج پوشش گياهي از 10.98 درصد در سال 1400 تا 15.5 درصد در سال 1399 و ميزان توليد از 350.208 تا 566.306 كيلوگرم ماده خشك در هكتار متغير بود. وضعيت مرتع در حالت ضعيف در دو سال مورد بررسي قرار داشته و گرايش آن منفي بود. براساس نتايج مقايسات انجام شده با استفاده از آزمون t مستقل، اكثر شاخص‌هاي تاج پوشش گياهان (فرم‌هاي رويشي و كلاس‌هاي خوشخوراكي مختلف) و شاخص‌هاي توليد (فرم‌هاي رويشي و كلاس‌هاي خوشخوراكي مختلف) بين دو سال دوره بررسي (سال 1399 نماينده يك سال مرطوب و سال 1400 نماينده يك سال خشك) تفاوت معني‌داري در سطح 1 و 5 درصد داشتند. نتايج آزمون همبستگي پيرسون نيز نشان داد كه ميزان بارش پاييز و زمستان، ميزان بارش سالانه ، متوسط دماي كمينه و متوسط دماي سالانه بيشترين همبستگي را در ميزان تاج پوشش و توليد كل گياهان منطقه بر عهده داشته اند. با مطالعه پايش مراتع و بررسيهاي شاخصهاي گياهي متاثر از عوامل اقليمي منطقه ميتوان با بكار بردن مدلهاي رگرسيوني بدست آمده، توليد و تاج پوشش گياهي مراتع را پيشگويي و برآورد كرد.