مقدار صحت اندازه‌گيري شاخص هموگلوبين گليكوزيله (HbA1c ) در آزمايشگاه‌هاي تشخيص طبي سطح شهر اصفهان

مقدمه: با توجه به اينكه امروزه از شاخص HbA1c به عنوان يك معيار تشخيص ابتلا به ديابت و همچنين پايش طولاني‌مدت قند خون استفاده مي‌شود، دقت و صحت اندازه‌گيري آن اهميت زيادي دارد. هدف از اين مطالعه، بررسي روش‌هاي اندازه‌گيري شاخص HbA1c رايج در آزمايشگاه‌هاي شهر اصفهان و مقايسه‌ي صحت نتايج آن‌ها با روش مرجع بود. روش‌ها: در اين مطالعه‌ي مقطعي، از نمونه‌ي خون يك داوطلب، در سه لوله‌ي مجزا براي 37 آزمايشگاه ارسال شد. از ميان آن‌ها، دو آزمايشگاه اين شاخص را با روش HPLC انجام مي‌دادند و به عنوان مرجع در نظر گرفته شدند. براي هر آزمايشگاه ضريب تغييرات با هدف نمايش و مقايسه‌ي ميزان پراكندگي محاسبه شد. براي مقايسه‌ي نتايج روش‌هاي مختلف اندازه‌گيري HbA1c با روش مرجع از آزمون one-way ANOVA و آزمون تعقيبي Bonferroni استفاده شد. يافته‌ها: مقايسه‌ي نتايج گزارش شده توسط آزمايشگاه‌ها با نتايج روش مرجع نشان داد كه 60 درصد آزمايشگاه‌ها مقدار HbA1c را خارج از بازه‌ي مجاز ارائه كردند و گزارش نامطلوب داشتند. ميانگين و انحراف معيار و بازه‌ي شاخص ضريب تغييرات (Coefficient of variation) CV به ترتيب 0/02 و 0/04 (از 0/65 الي 25/18 درصد) بودند. مقايسه‌ي نتايج روش‌هاي مختلف با روش مرجع نشان داد كه كاپيلاري الكتروفورز، ايمونوتوربيدومتري و آنزيماتيك از دقت مطلوبي برخوردار هستند. روش‌هايي كه كم‌ترين دقت اندازه‌گيري را داشتند به ترتيب نفلومتري و كروماتوگرافي ستوني بودند. نتيجه‌گيري: با وجود استانداردسازي روش‌هاي اندازه‌گيري HbA1c، هنوز گزارش نتايج مختلف از يك نمونه‌ي خون وجود دارد. بر اساس يافته‌هاي اين مطالعه، بعد از روش HPLC، روش كاپيلاري الكتروفورز، نتايج قابل قبول‌تري نسبت به ساير روش‌ها ارائه مي‌كند.