تعيين مقدار عناصر نقره، سرب و روي در برخي گونه هاي گياهي بومي رشد يافته در منطقه معدن طلاي زرشوران، شمال غرب ايران

زمينه و هدف: فناوري گياه پالايي از جمله روش هاي پالايش سازگار با محيط زيست است كه مي تواند در حذف فلزات سنگين نقش مهمي ايفا نمايد. در اين پژوهش كه در سال 1400 به انجام رسيد؛ توانايي 20 گونه گياهي در پالايش عناصر نقره، سرب و روي از خاك معدن زرشوران ارزيابي گرديد. روش بررسي: پس از انتخاب 20 ايستگاه نمونه برداري، عمليات نمونه گيري از خاك و گياهان انجام شد. پس از آماده سازي نمونه ها، مقدار عناصر مورد مطالعه با بهره گيري از روش طيف سنجي جرمي پلاسماي جفت شده القائي (ICP-MS) تعيين شدند. سطوح آلودگي فلزات در خاك با استفاده از فاكتور غني شدگي (EF) ارزيابي شد. همچنين ضرايب غني شدگي عناصر در ريشه (ECR) و اندام هوايي (ECS)، فاكتور انتقال (TF) و نيز شاخص انباشت فلزات در گياهان (MAI) محاسبه گرديد.  يافته‌ها: آلودگي بالايي براي عناصر Ag، Pb و Zn در خاك منطقه مورد مطالعه تعيين گرديد. دو گونه گياهيAstragalus rostratus وPrangos ferulacea داراي ECS و TF بالاتر از يك براي عنصر نقره بودند. همچنين تنهاEryngium billaridieri و Scrozonera latifolia داراي 1ECS/ECR و 1TF براي هر سه عنصر بودند. بيشترين ميزان MAI در ريشه و اندام هوايي به ترتيب با مقادير 29/7و 16/2 به گياه E. billardieri تعلق داشت. نتيجه گيري:گياهان A. rostratus و P. ferulacea داراي قابليت استخراج عنصر نقره از خاك بودند. همچنين تنها دو گونه E. billaridieri و S. latifolia قابليت تثبيت هر سه عنصر را داشتند. با استناد به مقاديرMAI، گياه E. billardieri از بيشترين توانايي در انباشت زيستي عناصر نقره، سرب و روي برخوردار بود.