بررسي مشروعيت كسب درآمد از پذيرش ريسك؛ با تأكيد بر آراي شهيد صدر

Examining the Legitimacy of Earning from Risk Acceptance: Emphasizing the Views of Martyr Sadr

با توجه به اهميت كسب مال حلال در فعاليت‌ها و مبادلات اقتصادي، شناسايي زيربناهاي اساسي نظامات مالي و اقتصادي از گزاره‌ها و قوانين مربوط به تعاملات اقتصادي از منظر اسلام اجتناب‌ناپذير است. با توجه به مستندات مطروحه و نقد استفاده آن‌ها، استخراج حكم مشروعيت درآمد ناشي از پذيرش ريسك ممكن نيست؛ زيرا در برخي موارد استفاده از مستندات مذكور نياز به دليل مستقل جهت لحاظ مشروعيت پذيرش ريسك دارد. در برخي موارد نيز استفاده از ملاكات مذكور به دليل تفاوت معنايي مورداستفاده روايات با پذيرش ريسك، قابليت مشروعيت‌بخشي به تعلق درآمد به پذيرنده ريسك را ندارد. از سوي ديگر، شهيد صدر از منظر ايجابي از دلايل و مصاديقي استفاده كرده است كه برآمده از روبناهاي حقوقي و مالي اسلامي است و حكم عدم مشروعيت درآمد ناشي از پذيرش ريسك را نتيجه مي‌دهد. بر اين اساس، نمي‌توان يكي از عوامل كسب درآمد مشروع را پذيرش ريسك (مستقل از كار و ملكيت) در نظر گرفت. با توجه به اين استنباط، به نظر مي‌رسد پوشش ريسك (به‌عنوان يكي از نيازهاي جامعه مسلمين) در قالب‌ها و شيوه‌هاي غيرانتقالي به غير و در چارچوب تسهيم ريسك در ساختارهاي متقابل و مشاركتي قابل پيشنهاد باشد.

iven the importance of acquiring halal property in economic activities and exchanges, identifying the basic infrastructures of financial and economic systems from the propositions and laws related to economic interactions is inevitable from the perspective of Islam. According to the proposed documents and critique of their use, it is not possible to extract the ruling on the legitimacy of income from accepting the risk because in some cases the use of the mentioned documents requires an independent reason for the legitimacy of risk acceptance. In some cases, the use of these criteria, due to the semantic difference between the narrations used and risk acceptance, does not have the ability to legitimize the attribution of income to the risk taker. On the other hand, Martyr Sadr has used positive reasons and examples that come from Islamic legal and financial superstructures and concludes the ruling of illegitimacy of income from accepting risk. Accordingly, risk acceptance (independent of work and property) cannot be considered as one of the factors of legitimate income. Given this inference, it seems that risk coverage (as one of the needs of the Muslim community) in non-transferable forms and methods and in the framework of risk sharing in reciprocal and participatory structures can be proposed.