سنجش ميزان تأثيرگذاري الگوي پلان معماري و دريافت نور طبيعي بر ارتقاي حس آرامش ساكنين؛ مطالعه موردي: محله شاهكلا، شهر بابل

مجموعه تأثيرات نور طبيعي بر انسان را مي‌توان در قالب دو فرايند روان‌شناسي و زيست‌شناسي موردبررسي قرار داد. امروزه، مردم بخش عمده‌اي از ساعات عمر خود را در طول روز در فضاهاي سرپوشيده سپري مي‌كنند. بنابراين فراهم‌سازي امكان ورود نور مناسب روز به اين فضاهاي بسته، براي ارتقاي كيفيت زيستي و ﻧﯿﺰ اﻓﺰايﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﻼﻣﺘﯽ، آﺳﺎيﺶ و كارايي آن‌ها كاملاً مطلوب به شمار مي‌آيد. هدف اصلي اين پژوهش ارائه راهكارهاي طراحي و نحوه درست چيدمان فضايي و مبلمان به‌منظور بهره‌مندي از نور طبيعي در فضاي داخلي خانه‌هاي مسكوني جهت ارتقاي كيفي زندگي ساكنين و بهبود شرايط روحي آن‌ها است. روش به‌كارگرفته در مقاله روش توصيفي - تحليلي در بستر مطالعات پيمايشي است و از روش اسنادي و روش گردآوري داده‌ها به شيوه ميداني (مصاحبه و مشاهده) و همچنين از ابزار سنجش نور لايت متر بهره گرفته شده است. جامعه آماري شامل ساكنين شش خانه مسكوني كوتاه مرتبه در محله شاهكلا بابل است كه با يكديگر رابطه همسايگي دارند. طبق بررسي به‌عمل‌آمده از وضعيت نورگيري خانه‌هاي موردمطالعه، مشخص شد در فصول بهار و تابستان بيشترين حجم نور طبيعي وارد فضاهاي داخلي خانه‌ها مي‌شود. همچنين پس از مصاحبه مشخص شد كه افراد در فضاهاي داراي نور طبيعي كافي كه اكثر اين فضاها از نور جنوب برخوردارند، آرامش بيشتري را حس كرده و در فضاهاي با نور طبيعي نامطلوب احساس بي‌انگيزگي مي‌كنند. درنتيجه با لحاظ كردن تمهيداتي نظير به‌كارگيري بازشوهاي كف تا سقف در جبهه جنوب و بازشوهاي عريض‌تر در جبهه‌هاي شرقي و غربي مي‌توان تا حد ممكن نور طبيعي بيشتري را در فضاهاي داخلي دريافت كرد. در چيدمان فضاهايي نظير نشيمن و يا پذيرايي بهتر است از نظام U شكل استفاده كرد، چراكه اگر دهانه باز به‌سوي بازشوها قرار گيرد، نور طبيعي براي همگي افرادي كه از اين فضا استفاده مي‌كنند يكسان خواهد بود.