سنگ‌ شناسي و زمين شيمي گرانيتوئيدهاي نوع I حرارت بالا در منطقه نوشا، استان مازندران

منطقه مورد بررسي در حدود 30 كيلومتري جنوب رامسر، در زون البرز مركزي واقع‌شده است. علاوه بر گرانيتوئيدهاي نوشا (با سن حدود 56 ميليون سال)، رخنمون هاي موجود در اين منطقه اغلب شامل واحدهاي سنگي پالئوزوئيك و مزوزوئيك هستند. گرانيتوئيدهاي نوشا از نظر سنگ شناسي تركيب‌هاي ديوريت، سينيت، مونزونيت، مونزوديوريت، گرانوديوريت و كوارتز مونزونيت را دارا هستند و از نظر تركيب كاني شناسي فلدسپات كاني اصلي است و برتري بافت در آنها متعلق به نوع دانه اي است. اين سنگ‌ها از نظر سري ماگمايي كالك آلكالن پتاسيم بالا تا شوشونيتي بوده و متاآلومين هستند. ويژگي‌هاي زمين‌شيميايي عناصر اصلي و كمياب و همچنين ويژگي‌هاي سنگ‌نگاري حكايت از آن دارند كه اين گرانيتوئيدها در زمره گرانيت هاي نوع I و در عين حال بر اساس رفتار عناصر Ba، Ce و Y به انواع حرارت بالا تعلق دارند. غني‏‌شدگي در عناصر سنگ دوست بزرگ يون و عناصر نادر خاكي سبك و تمركز پايين عناصر نادر خاكي سنگين و عناصر با شدت ميدان بالا به ‌همراه بي‏‌هنجاري منفي Nb و Ti در نمودارهاي عنكبوتي، نشانه ماگماهاي وابسته به پهنه فرورانش است. ماهيت I حرارت بالا و نيز ويژگي‌هايي نظير نسبت هاي Y/Nb، Rb/Sr و Rb/Ba نشان مي دهد كه گرانيتوئيدهاي نوشا خواص زمين‌شيميايي هر دو مواد منشأ پوسته اي و گوشته اي را با نسبت‌هاي متفاوتي دارا هستند. بر مبناي نمودارهاي متمايزكننده جايگاه تكتونوماگمايي و نيز تركيب عناصر كمياب، اين گرانيتوئيدها متعلق به يك محيط حاشيه فعال قاره اي هستند. ماگماي مادر از ذوب يك منشأ گوشته غني‌شده، حاصل شده و حين صعود با پوسته قاره اي آلايش يافته است.