تأثير پياده‌سازي كيفرهاي آموزش‌مدار بر اصلاح محكومان با نگاهي به ظرفيت‌هاي انتظامي

زمينه و هدف: اهميت روزافزون كاهش تكرار جرم و تجربه توسل بسياري از كشورها به پياده‌سازي آموزش محكومان به‌مثابه واكنش اصلي در مقابل جرائم در راستاي اصلاح و درمان محكومان بيش‌ازپيش آشكار شده است. لذا اين پژوهش با هدف بررسي تأثير ظرفيت‌هاي انتظامي در پياده‌سازي كيفرهاي آموزش‌مدار بر اصلاح محكومان انجام شده است.روش پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، كاربردي، از نظر روش كمي و از نوع پيمايشي- همبستگي است كه در آن داده‌ها با استفاده از ابزار پرسش نامه محقق‌ساخته گردآوري شده است. نمونه‌‌ها با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفيِ طبقه‌اي انتخاب كه حجم نمونه برابر جدول مورگان براي خبرگان تعداد 80 نفر و براي زندانيان تعداد 97 نفر بوده كه براي اطمينان از داده‌هاي مربوط به زندانيان، تعداد 3 نفر ديگر به حجم نمونه اضافه و جمعاً 100 نفر در نظر گرفته شد. روايي پرسشنامه طبق نظر خبرگان اصلاح و تأييد شد. پايايي پرسشنامه نيز با ضريب آلفاي كرونباخ 0/7 تأييد شد. براي آزمون داده‌ها از آزمون كولموگروف- اسميرنوف و براي بررسي تأثير متغيرهاي معرفي شده توسط پژوهش­گر، از روش معادلات ساختاري استفاده و از نرم‌افزارهاي spss19 و AMOOS براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها استفاده شد.يافته‌ها: طبق يافته‌هاي پژوهش، شاخص‌هاي تعيين‌كننده‌اي چون اثربخشي الگوي انتظامي آموزشي، نيازسنجي الگوي انتظامي آموزشي، مجازات جايگزين حبس و عملكرد فرماندهي انتظامي، اجراي الگوي انتظامي آموزشي، نهادهاي مرتبط با تعيين مجازات، ارزشيابي الگوي انتظامي آموزشي، تغيير رفتار مجرمان در اثر تدابير انتظامي آموزشي، آسيب‌شناسي دوره‌هاي موجود غيرانتظامي و كيفيت محتواي الگوي انتظامي آموزشي از جمله تدابير مؤثر در جهت احيا و ارتقاي جايگاه كيفرهاي آموزش‌مدار در راستاي اصلاح محكومان است.نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج پژوهش، لزوم مشاركت اجرايي نهادهاي مداخله‌گر در جرم و استفاده از ظرفيت‌هاي انتظامي مورد تأكيد است. لذا در راستاي اعمال كيفرهاي نوين و عمدتاً جايگزين زندان، آموزش و اصلاح محكومان مستلزم اصلاح ساختاري انتظامي و قضايي و در نهايت تشكيل هنجارستان ضروري است.