نگاهي به جلوه‌هاي متكّثر نوستالژي در اشعار ژاله اصفهاني

«نوستالژي» واژه‌اي يوناني است كه در زبان فارسي معادل حس دلتنگي و حسرت نسبت به گذشته است. اگرچه اين عنوان به تازگي در زبان و ادبيات فارسي وارد شده است اما اين حس و حسرت در شعر و ادبيات فارسي از ديرباز بازتاب داشته است. نوستالژي، در آثار اغلب شاعران معاصر قابل مشاهده است. با مطالعۀ آثار ژاله اصفهاني، مصاديق بارزي از بيان اين حس و حسرت مشاهده مي‌شود و بازيابي تأثر نوستالژيك در اشعار او هدف پژوهش حاضر است. جامعۀ آماري پژوهش كليات اشعار ژاله اصفهاني است. طرح پژوهش از نوع گفتمان‌كاوي كيفي و روش انجام تحقيق توصيفي تحليلي است. جهت دستيابي به داده‌هاي پژوهش، مولفه‌هاي نوستالژيك رمانتيسم در اشعار ژاله اصفهاني بازيابي شد. در مرحلۀ بعد، پس از ارائۀ توصيفات كتابخانه‌اي، با روش تحليلي داده‌ها مورد بررسي قرار گرفتند. مصاديق نوستالژي در شعر ژاله اصفهاني در سه زيرمجموعه نوستالژي خاطرۀ فردي، نوستالژي خاطرۀ جمعي و نوستالژي سياسي بررسي گرديد. در نوستالژي خاطرۀ فردي؛ رجعت به دوران گذشته، دوري از خانواده و دوستان، نارضايتي از گذر عمر، در نوستالژي خاطرۀ جمعي؛ وطن، حسرت از دست رفتن ارزش‌ها، بازگشت به اسطوره و بازگشت به طبيعت و در نوستالژي سياسي؛ آزادي، نارضايتي از كشور و مهاجرت، حسرت بر دوران طلايي تاريخ ايران، اعتراض به ويراني وطن، نارضايتي از غفلت مردم و اعتراض به ظلم در طول تاريخ بازتاب دارد. نتايج بررسي نشان داد كه جلوه‌هاي متكثّر نوستالژي در اشعار ژاله اصفهاني متجلّي است.