بررسي تأثير بعد سوم (طول مدل) در مقادير انحراف ديواره و نشست هاي مجاور يك گود قائم با استفاده از مدل سازي فيزيكي كوچك مقياس

گودبرداري با شيب حداكثر در ساخت و سازهاي امروزه در مناطق شهري به دليل ارزش بالاي زمين به امري اجتناب‌ناپذير تبديل شده است. شناخت دقيق رفتار خاك حين گودبرداري، به‌دليل حساسيت و اهميت بالاي اين عمليات از دو ديدگاه ايمني و اقتصاد، همواره مورد توجه محققين اين عرصه بوده است. پژوهش‌هاي انجام شده در اين راستا نيز عمدتاً با استفاده از روش‌ها و نرم‌افزارهاي عددي انجام شده است. در اين تحقيق به منظور پرهيز از خطاهاي گريز‌ناپذير مدل‌سازي‌هاي عددي در پيش‌بيني رفتار خاك، از روش مدل‌سازي فيزيكي كوچك‌مقياس استفاده گرديده است. گودبرداري مرحله‌اي يك ترانشه‌ قائم مهار نشده در يك خاك ماسه‌اي، با و بدون حضور سربار با ساخت سه مدل فيزيكي، مدل‌سازي شده است. مدل‌هاي فيزيكي، با مقطع عرضي ثابت و سه طول متفاوت، به‌منظور بررسي اثر طول (بعد سوم) ايجاد شدند. بر ‌اساس نتايج بدست آمده، مشاهده شد كه حين گودبرداري (بدون حضور سربار)، تغييرشكل‌هاي افقي و قائم، با افزايش طول مدل، مقدار كمي افزايش داشته است اما هنگام بارگذاري، عكس اين روند مشاهده گرديد. حين بارگذاري، مدل‌هاي با طول كمتر نسبت به مدل‌هاي طويلتر تغييرشكل‌هاي به مراتب بزرگتري را نشان دادند و در بار كمتري نيز گسخته شدند. تفاوت بين مقادير تغييرشكل‌ها حين بارگذاري، با افزايش نسبت طول به ارتفاع مدل‌ها، كاهش داشت؛ به بيان ديگر، تغييرشكل مدل‌ها، با افزايش طول مدل، تمايل به همگرا شدن را از خود نشان دادند. مشاهده شد كه نسبت تغييرشكل‌هاي مدل در حالت سه‌بعدي به حالت دوبعدي، به ميزان بار اعمال شده به گود نيز بستگي دارد؛ به‌نحوي كه با نزديك شدن به حالت گسيختگي، اين مقدار روند كاهشي در پيش گرفت.