پيش بيني سرعت موج برشي و نوع خاك منطقه داراي شتابنگاشت ثبت شده در فلات ايران با استفاده از نسبت هاي طيفي مؤلفه ي قائم و افقي زمين لرزه

زلزله از پديده‌هاي مخرب و غيرقابل پيش بيني است كه خسارات جاني و مالي بسياري در پي دارد. ارزيابي كلي از خسارات وارده به سازه‌ها و تاسيسات در زلزله‌ها نشان مي‌دهد كه شرايط ساختگاهي تاثير قابل توجهي بر نحوه‌ي توزيع خرابي‌ها داشته است. لذا شناسايي اثر ساختگاه و نوع خاك در طراحي و ساخت سازه‌هاي مقاوم، امري ضروري به شمار مي‌آيد. با توجه به اينكه نوع خاك در بسياري از مناطق فلات ايران تعيين نشده است، در اين پژوهش، پيش‌بيني رابطه‌اي براي تعيين سرعت موج برشي و تعيين نوع خاك منطقه با استفاده از روش نسبت طيفي مؤلفه‌ي افقي به قائم (H/V) و الگوريتم توسعه‌ي ژني(GEP) مدنظر قرار گرفته است. عوامل مؤثر در اين پيش‌بيني، بزرگاي زلزله، فاصله‌ي منبع زلزله‌ تا ساختگاه، نسبت طيفي مؤلفه‌ي افقي به قائم (H/V) و پريود زماني نسبت طيفي حداكثر در نظرگرفته شده‌اند. در اين تحقيق، داده هاي 480 شتابنگاشت مورد استفاده قرار گرفت. اصلاحات مورد نياز روي اين داده‌ها صورت گرفته و سپس پارامترهاي مورد نظر براي تعيين رابطه‌ي سرعت موج برشي از آن استخراج شده است. پس از آماده سازي مقادير ورودي الگوريتم از كاتالوگ زلزله، در نهايت براي به‌دست آوردن رابطه‌ي پيش‌بيني از روش هوشمند الگوريتم توسعه‌ي ژني استفاده شده است. مزيت اين الگوريتم در اين است كه از مدل رگرسيوني ثابتي استفاده نشده است و مدل به صورت هوشمند محاسبه مي-گردد. نتايج نشان مي‌دهند كه مدل داراي برازندگي 911.57 بوده و مقادير پيش‌بيني شده مطابقت 73 درصدي با وضعيت موجود خاك مطابق با استاندارد 2800 دارند. از تعداد 480 ركورد مورد استفاده، روش ارائه شده توانست نوع خاك 350 ايستگاه را به درستي پيش بيني نمايد. همچنين مقايسه با ساير روشهاي طبقه بندي نشان داد كه كمترين تطابق هم داراي دقت بيش از 55 درصدي است. بنابراين در مواردي كه هيچگونه اطلاعاتي در مورد ساختگاه وجود نداشته و فقط شتابنگاشت ثبت شده در دسترس است، مي توان از اين روش استفاده كرد.