مواجهه شهيد صدر با وظيفه گرايي كانت (ارزيابي ديدگاه اخلاقي شهيد صدر در تطبيق با وظيفه گرايي كانت)

مسأله چگونگي تعيين خوبي و بدي اخلاقي، فيلسوفان را با سه رويكرد كلي نتيجه‌گرايي، وظيفه‌گرايي و فضيلت‌گرايي روبه‌رو كرده است. از جمله معروف‌ترين نظريه‌هاي وظيفه‌گرايانه، نظريه كانت است كه وظيفه‌گرايي حداكثري قلمداد مي‌شود. در مقابل، نظريه‌هايي وجود دارند كه در كنار وظيفه، به نتيجه نيز توجهي ويژه دارند. ديدگاه شهيد صدر از جمله اين نظريات است كه گرچه همچون كانت، عقل عملي را به‌عنوان تعيين‌كننده وظيفه معرفي مي‌كند، لكن براساس جهان‌بيني خود، غايتي به نام رضوان الهي را نيز معيار ارزش به‌شمار مي‌آورد. ازآنجاكه پژوهش‌هاي متعددي در بررسي ديدگاه كانت انجام گرفته، هدف اصلي پژوهش تطبيقي حاضر، استخراج نقاط قوت و ضعف ديدگاه صدر است كه يافته‌هاي آن به شرح زير مي‌باشد: براساس ديدگاه صدر مي‌توان: الف) تحليل دقيق‌تري از نقش نيت را در ارزش اخلاقي بيان كرد. ب) معياري نتيجه‌گرايانه و به‌دور از اشكالات كانت ارائه نمود. ج) مثال‌هاي نقضي كه ديدگاه كانت را مخالف فهم عمومي از اخلاق نشان مي‌دهد را به‌خوبي تحليل كرد و پاسخ داد.در مقابل، مسير كانت در تحليل قانون اخلاق ـ برخلاف وظيفه‌گرايي صدر ـ اين ويژگي را داراست كه از جهت‌گيري دروني بيرون آمده و در قالب مفاهيم ديگري ارائه شده است.