بررسي نحوه صدور كثرت از وحدت از ديدگاه ملاصدرا

تبيين «نحوه پيدايش كثرت در عالم از مبدأ هستي و رابطه كثرت و وحدت» از دغدغه‌هاي فيلسوفان و از جمله چالشي‌ترين مباحث در مكاتب فلسفي بوده و تفسيرها و تبيين‌هاي متفاوتي از آن ارائه شده. ملاصدرا در نحوه صدور و واقعيت كثرت، ديدگاه خاصي دارد. اين پژوهش كه با روش توصيفي ـ تحليلي سامان يافته، بر اين فرض استوار است كه كثرت و وحدت در انديشه ملاصدرا ، به‌گونهاي متفاوت از بسياري از حكما ارائه شده است. ملاصدرا ارتباط حقايق عيني و وجودي با حق‌تعالي را با كليد واژه‌هاي متفاوتي همچون عليت، تشأن و تجلّي تبيين نموده ‌است. هدف اساسي اين تحقيق، تبيين صحيح نظام صدور و ترسيم تلاش‌هاي ملاصدرا در تبيين اين مهم در ارائه صحيح جهان‌شناسي برآمده از انديشه‌هاي اوست. تبيين معناشناختي كثرت عالم و نحوه پيدايش آن از مبدأ هستي از نظر ملاصدرا، از جمله نتايج و يافته‌هاي اين پژوهش محسوب مي‌شود. ملاصدرا داراي دو ديدگاه است كه در يك امتداد هستند. در ديدگاه اول، از راه تشكيك وجود «عقل اول» را صادر اولي مي‌داند كه مجراي بقيه صوادر و كثرات است و در ديدگاه نهايي خود، همگام با وحدت شخصي عرفا، همه ماسوي الله را نمود و مظهر حق‌تعالي مي‌داند كه از او در يك مرتبه متجلي گرديده و آن وجود منبسط و نفس رحماني است و همه ماسوي را در بر مي‌گيرد. با اين تفاوت كه اين مظهريت در نزد ملاصدرا، قوي‌تر و نزد عرفا ضعيف‌تر و ظلي‌تر است.