بررسي مفهوم جامعه مدني در منظومه فكري دولت اصلاحات ( 1376-1384) بر اساس نظريه موريس باربيه

مفهوم جامعه مدني به عنوان يكي از مهم‌ترين مولفه هاي توسعه سياسي مطرح است. در ادبيات جامعه شناسي سياسي و علم سياست ظهور عيني و موثر اين مفهوم را نشانه توسعه سياسي و به تعبير موريس باربيه مدرنيته سياسي مي دانند. موريس باربيه مدرنيته سياسي را جدايي جامعه (جامعه مدني) از دولت و فرد از شهروند تعريف مي كند و با ويژگي هايي كه براي آن برمي شمارد، بروز آن را در جوامع غيرغربي به ويژه كشورهاي جهان اسلام و ايران بعيد و دور از ذهن مي داند. بر پايه همين روايت باربيه و با بهره گيري از روش توصيفي-تحليلي و با گردآوري اطلاعات از طريق روش اسنادي و كتابخانه اي، مفهوم جامعه مدني در ايران به ويژه در مقطع تاريخي دولت هاي هفتم و هشتم موسوم به دولت اصلاحات مورد بررسي قرار گرفت.  سئوال اصلي مقاله حاضر عبارت است از:  در برنامه و اهداف دولت هاي هفتم و هشتم مفهوم «جامعه مدني» از چه جايگاهي برخوردار بوده است؟». نتيجه مقاله در پاسخ به سئوال اصلي به اين ترتيب است : جامعه مدني به عنوان مهم‌ترين شاخص توسعه سياسي، از جايگاه محوري و تعيين كننده اي در برنامه‌ها و اهداف دولت‌هاي هفتم و هشتم برخوردار بوده است. به طوري كه مي توان گفت اساساً هدف توسعه سياسي در دولت‌هاي هفتم و هشتم، توسعه جامعه مدني در برابر دولت و حاكميت به مثابه نهادي مستقل و تاثيرگذار بوده است و باعث ظهور تئوريك و عملي اين مفهوم در سطح جامعه گرديد.