تبيين بي‌ثباتي سياسي در جامعۀ ناهمگون عراق در سال‌هاي 2003 تا 2022

بررسي تحولات سياسي در عراق در سال‌هاي 2003 تا 2022 نشان مي‌دهد كه دموكراسي در اين كشور از چندين جنگ داخلي گذر كرده است. هنوز انتخابات مورد تأكيد همۀ گروه‌‌هاي مذهبي، قومي و سياسي است، اما رقابت بين فرقه‌ها و گروه‌‌هاي مختلف سياسي سبب بي‌ثباتي و گاه آشوب در اين كشور شده است.  اين پرسش مطرح است كه در سال‌هاي 2003 تا 2022 چه عواملي سبب تنش و بي‌ثباتي در عراق شده است؟ در پاسخ اين فرضيه مطرح مي‌شود كه دموكراسي انجمني، دولت ضعيف، ناهمگوني جامعۀ سياسي و نبود تفكر ملي نزد نخبگان‌ از عوامل مهم بي‌ثباتي و تنش در عراق در سال‌هاي 2003 تا 2022 هستند. يافته‌‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه فروماندگي دولت مركزي عراق به چرخۀ خشونت و فرقه‌گرايي در اين كشور دامن زده است. ضعيف‌بودن دولت مركزي‌ سبب افزايش خواسته‌هاي گروه‌‌هاي قومي و مذهبي‌ و شخصيت‌ها و كسب سهميۀ بيشتري از قدرت شده است. فرقه‌گرايي سبب بي‌ثبات‌كردن دولت‌ها، مداخلۀ بيشتر و تشديد جنگ قدرت شده است. هويت‌هاي فرقه‌اي امنيتي‌شده، به منبع بي‌ثباتي، درگيري و پراكندگي بيشتر در داخل‌ تبديل شده است. هرچند در قانون اساسي جديد عراق بر نظم جديد حقوقي و سياسي دموكراتيك و كثرت‌گرايانه تأكيد شده است، تا نهادينه‌شدن و استقرار كامل آن، زمان زيادي لازم است.