مدل مفهومي اثرگذاري شبكه هاي اجتماعي بر امنيت ملّي جمهوري اسلامي ايران

شبكه‌هاي اجتماعي، در بسياري از ابعاد سياسي، امنيتي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي به يكي از تهديدهاي جدي براي امنيت ملّي كشورها تبديل‌شده و شناسايي اثرات آن‌ها بسيار حائز اهميت است؛ لذا پژوهش حاضر، باهدف پاسخگويي به اين سؤال كه، «تأثير شبكه‌هاي اجتماعي بر امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران چيست؟» و ارائه مدل مفهومي مناسب مبتني بر روش نظريه‌پردازي داده بنياد (تحليل كيفي) انجام و موضوع فوق در پنج محور شرايط علي، شرايط زمينه‌اي، شرايط مداخله‌گر، راهبردها (كنش‌ها و واكنش‌ها) و پيامدها مورد واكاوي قرار گرفت. در اين راستا، ابتدا مباني و ادبيات مرتبط، از طريق مشاهدات ميداني و مستندات كتابخانه‌اي جمع‌آوري‌ و در نرم‌افزار مكس كيودا1 درج و كليه مفاهيم قابل‌توجه در موضوع پژوهش استخراج و كد گذاري شد و سپس، با تلفيق و خوشه ‌بندي كدهاي همسان، مقوله‌هاي كلان و عوامل اثرگذار احصاء گرديد. به‌منظور اعتبار سنجي عوامل فوق، نتايج در گروه‌هاي كانوني متشكل از اساتيد و كارشناسان مربوطه موردبحث و بررسي قرار گرفت و 70 نفر از صاحب‌نظران اين حوزه به‌عنوان نمونه آماري تعيين گرديد و با اخذ نظريه‌هاي تخصصي توسط ابزار پرسشنامه (همچنين مصاحبه با 15 نفر از صاحب‌نظران)، تجزيه‌وتحليل كمي آن‌ها طبق «آزمون كاي»، سطح معناداري و صحت عوامل ارزيابي شد. در ادامه نيز با دسته‌بندي عوامل در پنج محور شرايط علي، شرايط زمينه‌اي، شرايط مداخله‌گر، راهبردها (كنش‌ها و واكنش‌ها) و پيامدها، «مدل مفهومي اثرگذاري شبكه‌هاي اجتماعي بر امنيت ملّي جمهوري اسلامي ايران» ترسيم و ارائه گرديد. نتايج پژوهش نشان داد كه شبكه‌هاي اجتماعي، تأثيرگذاري قابل‌توجهي بر امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران و روند تهديد آفرين آن نيز رو به افزايش است و به سمت تضعيف امنيت ملي پيش مي‌رود. اين مسئله در تمامي حوزه‌هاي امنيت ملي شامل فرهنگي، اجتماعي، سياسي، اقتصادي و امنيتي جريان داشته و روند استفاده مردم از شبكه‌هاي اجتماعي موجب افزايش شكاف ميان حاكميت و جامعه، كاهش نظارت و كنترل حاكميت بر فعاليت‌هاي اقتصادي و اثرگذاري بر سبك زندگي و فرهنگ خواهد شد.