تأثير آلودگي به كادميم بر تغيير و تبديل كاني‌هاي رسي در خاك ريزوسفري گندم

ريزوسفر گياهان، باعث رهاسازي عناصر از كاني‌هاي خاك، تغيير و تبديل كاني‌ها مي‌شود. در اين مطالعه تأثير ريزوسفر گندم و نيز آلودگي آن به كادميم (مقادير صفر، 5 و 10 ميلي‌گرم بر كيلوگرم) برتغيير و تحول كاني‌هاي رسي موجود در خاك غالب دشت شهركرد (سري چهارمحال) بررسي شده است. پژوهش به مدت 16 هفته در شرايط گلخانه، در دو محيط ريزوسفر و توده خاك به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار (در مجموع 18 نمونه) اجرا گرديد. بعد از برداشت گياه، ابتدا كاني هاي رسي موجود در خاك ريزوسفري غيرآلوده با توده گندم غير آلوده و سپس، ريزوسفر آلوده با محيط ريزوسفر غيرآلوده مقايسه شدند. نتايج نشان داد كهpH  در خاك‌هاي ريزوسفري نسبت به توده خاك كاهش معني‌داري يافت و كربن‌آلي ‌محلول در خاك‌هاي ريزوسفري گندم نيز، به طور معني‌داري بيشتر از توده خاك بود. همچنين، در خاك‌هاي آلوده (توده و ريزوسفر)، مقدار كربن‌آلي ‌محلول به طور معني‌داري كمتر از خاك‌هاي غيرآلوده بود. اين نتايج، نشان دهنده فعاليت بيشتر موجودات زنده در محيط ريزوسفر و تأثير منفي آلودگي بر آن بود. نتايج كاني شناسي نشان داد كاني حدواسط ورمي‌كوليت با هيدروكسي بين لايه‌اي (HIV) از تبديل كاني كلريت سه جايي در محيط ريزوسفر تشكيل شده است ولي با افزايش آلودگي، شدت هواديدگي كاني كلريت و نيز تبديل آن به HIV كاهش مي‌يابد. بنابراين، آلودگي خاك با تأثير منفي بر فعاليت گياهان و ساير موجودات زنده خاك، حتي مي تواند مانع از دسترس قرار گرفتن عناصر غذايي موجود در ساختار كاني هاي خاك گردد.