ارزيابي تبخيرتعرق مرجع با استفاده از روش‌هاي داده‌كاوي و مقايسه آن با نتايج سامانه نيازآب در استان قزوين

برآورد دقيق تبخير تعرق مرجع (ET0) يكي از عوامل مهم براي محاسبۀ نياز آبي و آب مصرفي گياهان زراعي و باغي است. پيچيدگي فرآيند تبخيرتعرق و وابستگي آن به داده هاي هواشناسي برآورد دقيق اين متغير را دشوار كرده است. ويژگي غيرخطي، عدم قطعيت ذاتي و نياز به اطلاعات اقليمي متنوع در برآورد ET0 از دلايلي بوده اند كه باعث شده پژوهشگران به سوي روش هاي داده كاوي همچون شبكه عصبي مصنوعي (ANNs)، جنگل تصادفي (RF) و ماشين بردار پشتيبان (SVM) روي آورند. در اين تحقيق، داده‌هاي هواشناسي در بازه زماني ده ساله (1399-1389) از ايستگاه هاي هواشناسي استان قزوين جمع آوري شد. ابتدا مقادير ET0 در سامانه نياز آب كه از روش پنمن-مانتيث محاسبه شد، استخراج گرديد. سپس اين مقادير به‌عنوان مقادير واقعي (اندازه گيري شده) با مقادير تخميني بدست آمده با روش هاي داده كاوي (ANNs، RF و SVM) ارزيابي شد. جهت اعتبارسنجي نتايج بدست آمده، داده هاي هر ايستگاه به دو مجموعه آموزش (دوسوم داده ها) و آزمون (يك سوم داده ها) تقسيم شدند. نتايج بررسي هاي آماري و دياگرام نشان دادند، در هر سه روش استفاده شده با در نظر گرفتن تمامي پارامترهاي هواشناسي (ميانگين دماي هوا، ميانگين رطوبت نسبي، ساعت آفتابي و سرعت باد) به عنوان ورودي مدل، در ايستگاه سينوپتيك قزوين و ايستگاه كليماتولوژي نيروگاه رجايي، در هر دو مرحله آموزش و آزمون، ET0 با دقت بالاتري برآورد شد. همچنين در اين تحقيق دقت نتايج روش ANNs نسبت به دو روش ديگر به طور نسبي بالاتر بوده است. در هر دو مرحله آموزش و آزمون مقادير NRMSE و R2 بدست آمده از روش ANNs، در ايستگاه سينوپتيك قزوين برابر و به ترتيب برابر 0.11 و 0.97، و در ايستگاه كليماتولوژي نيروگاه رجايي برابر و به ترتيب برابر 0.10 و 0.97 مي باشد. به طوركلي نتايج نشان داد كه ميانگين دماي هواي روزانه مهمترين پارامتر هواشناسي تأثيرگذار در برآورد ET0 مي باشد.