صفات خدا از ديدگاه مولوي و مقايسه آن با آراي متكلمان اسلامي

جلال‌الدين مولوي بزرگ‌ترين شاعر و عارف ايراني سده هفتم هجري است كه انديشه‌هايش همواره محل توجه بوده است. در مقاله پيش رو، رهيافت‌هاي بحث از صفات خدا از ديدگاه مولوي و مقايسه آن با آراي متكلمان اسلامي بررسي و تحليل شده است. مبحث يادشده از محوري‌ترين موضوعات مطرح در حوزه علم كلام است كه تاريخ تفكر بشر مملو از اتخاذ مواضع اثباتي و نفيي در قبال آن است. در اين پژوهش به روش توصيفي‌تحليلي و با هدف تبيين رويكرد مولوي در موضوع مذكور و با تتبع و واكاوي در شش دفتر مثنوي، مهم‌ترين اثر مولوي، سخنان او درباره «تشبيه» و «تنزيه» خدا را تبيين كرده، با مواضع فرقه‌هاي مشهور كلامي سنجيده‌ايم. اين تحقيق نشان مي‌دهد كه مولوي در باب خداشناسي، در عين باورمندي به تنزيه و تعالي حق از ادراك و توصيف، رؤيت، داشتن نظير و ...، «تشبيه» را نيز پذيرفته، و جمع اين دو را با شيوه‌هاي گوناگون در مثنوي تبيين مي‌كند. در بحث از صفات خبري و آيات موهم معناي تشبيه، آراي مولوي گاه با انديشه‌هاي ماتريديه همسويي دارد و گاه حاصل استقلال رأي او در اين مسئله است.