آسيب‌شناسي تأثير باورهاي منجي‌گرايانه در تقويت انديشه بنيادگرايي اسلامي: بررسي الگوي بنيادگرايي داعش

اديان و فرقه‌هاي مختلف معنوي، نويدِ سعادت و رهايي انسان از نابهنجاري‌هاي زندگي را مي‌دهند و در راستاي اين بشارت، وعده‌هايي را نيز يدك مي‌كشند كه در زاويه‌هايي از آن، خواسته يا ناخواسته، مسائلي نهفته است كه به‌شدت هزينه‌زا است. يكي از اين مسائل آموزه «منجي‌باوري و موعودگرايي» است. داشتن منجي‌اي كه انسان را به تمام ظرفيت‌هاي بالقوه خويش برساند و اجتماع را به آرمان‌شهر موعود تبديل كند مي‌تواند همراه با مفهومي مثبت از انتظار زمينه‌ساز اصلاح فردي و جمعي باشد. امّا از سوي ديگر، منجي‌گرايي آنچنان فريبنده است كه باورمندان به آن را در مشبّك خويش به گروگان بگيرد و از آنها پرخاشگراني عليه ديگراني بسازد كه از نظر آنها، مانع آمدن منجي و تشكيل مدينه آرماني هستند. در آسيب‌شناسي مسئله منجي‌باوري، چگونگي و چرايي تبديل انديشه‌اي اصلاحي كه قابليت بهبود اوضاع زيستي را در خود دارد، به بنيادگرايي وحشتناك بررسي مي‌شود. تحقيق حاضر با جزء‌پژوهي درباره منجي باوري در نگاه گروه سلفي داعش، مسير تبديل ايدئولوژي بازگشت به خلافت (به عنوان نوعي تمدن الگوي اسلامي) به تشكيل گروهي انحصارگرا و خشونت‌طلب را ترسيم مي‌كند. جمع‌آوري اطلاعات پژوهش به روش مطالعات كتاب‌خانه‌اي و روش كار، تحليل مبتني بر توصيف منطقي روند ايجاد آسيب در فرآيند شكل‌گيري و قوام‌يافتن ايدئولوژي است.