حقيقت اسماء مستأثره و نقش تكويني و سلوكي آنها

اسماء مستأثره، اسماء برگزيده ذات حق متعال هستند كه درباره حقيقت‌شان حدس‌هاي گوناگوني مطرح است. برخي گفته‌اند اين اسماء در ذات حق‌تعالي هستند و در واقع اطلاق اسم بر اينها از باب مسامحه است؛ و آنها را واسطه بين ذات و تعين اول احدي دانسته‌اند. بر اين اساس، اين اسماء وجه باطني و اطلاقي، با اطلاق مقسمي ساحت احدي هستند. برخي هم تجلي تعين احدي را همان اسم مستأثره گفته‌اند، و عده‌اي هم معتقدند اينها اسمائي در ساحت واحديت‌اند، البته وجه باطني ساحت واحديت‌اند. درباره ظهور اين اسماء هم برخي مطلقاً به عدم ظهور آن قائل شده‌اند، و برخي به ظهور آن قائل‌اند، اما معتقدند ظهور آنها هم مستأثره است. برخي هم به ظهور تفصيلي آنها معتقدند. اهل عرفان اساس سلوك را «تعلق» و «تحقق» و «تخلق» به اسماء الاهي مي‌دانند. اگر علم و وصول به اسماء مستأثر را ممكن بدانيم، به همان مقدار عارف واصل كامل و اكمل خواهد بود. به زعم ما، اسماء مستأثره از جايگاه كنه ذات تا مراتب نازله مادون، تنزل و ظهور دارند و فقط با ديده حق مشهود مي‌شوند. اين مقاله به شيوه توصيفي‌تحليلي با توجه به احاديث اهل بيت (ع) و تحليل‌هاي عقلي‌عرفاني نگاشته شده است.