بررسي جايگاه و مفهوم گفتگو و پرسشگري در آموزه‌هاي حضرت علي(ع)

گفتگو و پرسشگري بخش مهمي از بيان است كه به‌عنوان مهم‌ترين سرمايه بشري به‌شمار مي‌رود و انسان را به بسياري از امور توانا و قادر ساخته و علوم و دانش‌هاي زيادي را پديد آورده و در انتقال دانش‌هاي تجربي و افزايش داده‌ها و اطلاعات، تصحيح و بازسازي آن‌ها نقش مهمي ايفا كرده است. اسلام بيش از هر ديني به گفتگو به‌عنوان يك اصل جهت آگاه‌سازي مردم از حقايق هستي وآشنا ساختن آنان با روش تكاملي خود و دستيابي به آيين و روش برتر، پافشاري كرده است. بنابراين پژوهش حاضر به‌منظور بررسي جايگاه و مفهوم گفتگو و پرسشگري در آموزه‌هاي حضرت علي (ع) انجام شده است كه از نظر هدف كاربردي و از نظر روش، تحليلي- توصيفي است. حوزه اين پژوهش شامل كتاب‌هاي نهج‌البلاغه، تحف العقول، ميزان الحكمه، غررالحكم در رابطه با مباحث گفتگو و پرسشگري بود كه به روش هدفمند نمونه‌گيري شدند. ابزار گردآوري اطلاعات فيش‌هاي محقق ساخته بود. در اين تحقيق ابتدا داده‌هاي مورد نياز از بررسي متون اسلامي استخراج شد. سپس تجزيه‌وتحليل داده‌ها باكدگذاري موضوعي شامل سه مرحله (كدگذاري باز، محوري و گزينشي) با استفاده از نظام مقوله‌بندي قياسي انجام شد. يافته‌هاي تحقيق حاكي از آن است تحليل معاني گفتگو، پرسشگري و انواع آن در آموزه‌هاي حضرت علي(ع) شامل 17 بُعد است. معاني گفتگو (سخن حكمت‌آميز، سخن همراه با انديشه، سخن به موقع و سخن حق)، معاني پرسشگري (پرسش براي رفع جهالت نه آزار، اشتياق به دانستن، پوشاندن عيب‌ها، تلاش براي افزودن آگاهي، پاسخ اندرزگويانه و شناخت حق از باطل)، انواع گفتگو (دفاع از حقيقت، گفتگوي مفاهمه‌اي، گفتگو با هدف مشخص) و انواع پرسشگري (پرسش به موقع، پرسش نيكو، پرسش هدفمند و پرسش‌ اكتشافي) است.