شناسايي تغييرات مؤلّفه‌هاي كالبدي و اقليمي خانه‌هاي بيرجند متأثر از تطوّر شيوه زندگي در دوره انتقال

بررسي آثار معماري به‌ويژه خانه‌ها، گوياي آن است كه در گذشته اصولي مورد تأكيد سازندگان آن قرار داشته كه متأثر از شيوه زندگي و اقليم در محدوده‌هاي جغرافيايي مختلف و زمان‌هاي گوناگون، به اشكال مختلف به كار گرفته شده است. بيرجند در دوره انتقال با تأثيرپذيري از عوامل گوناگون داخلي و خارجي داراي پتانسيل ويژه‌اي جهت تغييرات و تحولات فرهنگي و سياسي و به تبع آن معماري بوده است. از اين‌رو هدف تحقيق حاضر، تحليل و تفسير تأثير تغييرات نحوه زندگي، در دوره انتقال (اواخر قاجار و دوره پهلوي اول) بر معماري خانه‌ها در شهر بيرجند است. بر اين اساس، پژوهشگران در پي پاسخگويي به اين پرسش هستند كه: تطوَر شيوه زندگي مردم، چه تأثيري بر مؤلّفه‌هاي كالبدي معماري و اقليمي خانه‌هاي بيرجند داشته است؟پژوهش رويكردي اثبات‌گرايانه دارد و از روش‌هاي تاريخي و تفسيري تحليلي در جهت رسيدن به هدف، بهره گرفته است. جمع‌آوري داده‌ها مطابق با دو شيوه اسنادي و ميداني صورت گرفته است. بر اين اساس تمامي خانه‌هايي كه متعلق به دوره مورد نظر هستند و ثبت ملي شده‌اند به عنوان جامعه آماري انتخاب گرديده‌اند. يافته‌ها و نتايج گوياي آن است كه بيرجند نيز همسو با ديگر شهرهاي بزرگ ايران متأثر از تغييرات سبك زندگي در اين بازه زماني بوده است و بُعد مكاني آن نسبت به شهرهايي همانند تهران و مشهد و ... نتوانسته است بيرجند را از تغييرات اجتماعي مصون نگه دارد و اين تغييرات، طي بازه زماني دوره انتقال، در مؤلفه‌ها و عناصر كالبدي و اقليمي نمود يافته است.