اصول انتظام شكلي سردر ورودي خانه در معماري گذشته بر پايه سه نظريه روانشناسي محيط (مطالعه موردي سه خانه سنتي شاخص در شهر مشهد)

ورودي و تاثيرات آن بر روان انساني از جمله مباحث مورد توجه در حوزه پژوهش‌هاي معماري است. بخشي از اين مطالعات به مبحث اصول هندسي آن اشاره دارند كه عموما به تناسبات و روابط رياضي گونه ميان اجزاء برمي‌گردد. اما در اين تحقيق هدف آن است كه هندسه و شيوه انتظام شكلي ورودي از ديد روانشناسي محيط و چگونگي ادراك آن مورد توجه قرار گيرد. به عبارت ديگر پرسش اصلي اين پژوهش پرداختن به مولفه‌ها و اصولي است كه در هندسه فضايي مورد توجه قرار مي‌گيرد تا اهداف مورد نظر در طراحي آنها به دست آيد. بدين منظور با توجه به شاخصه‌هاي معماري سنتي و توانمندي‌هايي كه عموما براي آن ذكر مي‌شود، در تحقيق حاضر از مطالعه بر روي سردرهاي ورودي خانه‌هاي سنتي مشهد بهره گرفته شد. بر اين اساس ابتدا با يافتن مشخصه‌هاي مهم در تاثيرات هندسه محيط بر روان انسان از منظر سه نظريه مطرح در حوزه روانشناسي محيط يعني روانشناسي سازشمند و تبادلي، روانشناسي رفتارگرايي و روانشناسي گشتالت، مولفه‌هاي مورد نظر در بررسي نمونه‌ها به دست آمد. پس از آن با تحليل اين موارد نتايج حاصل به صورت مجموع مورد بحث قرار گرفت كه جمع‌بندي آنها نتايج تحقيق را در بر دارد. بر اساس يافته‌هاي اين تحقيق، محرميت، پرهيز از پيچيدگي، زيبايي به دور از جزييات زياد و همخواني با بافت پيرامون از اصول مورد توجه در طراحي هندسي سردر ورودي خانه‌هاي سنتي مشهد محسوب مي‌گردد.