مراحل ده گانه شناخت بر مبناي آيات و روايات

بُعد شناختي انسان در قرآن، با مفاهيم متنوعي مانند: علم، حلم، فكر، فقه، يقين، تعقّل، تدبّر، تأمّل، معرفت، حكمت و... بيان شده است. روش تحقيق در اين مقاله، پژوهش‏ از نوع تحليلي توصيفي بر مبناي مطالعه كتابخانه اي است. اولين مرحله شناخت، در ساختار عقل اتفاق مي‌افتد. در فرايند تعقّل، با دريافت علم ، به عنوان محتواي شناختي، علم به معرفت تبديل مي‌ شود. معارف جذب شده توسط عقل، در ساختارِ حلم ، استقرار مي‌يابد. فكر ، فرايندي است كه با معلومات ذخيره شده را جهت استفده در مرحله بعدي قرار مي دهد. ذكر ، به فراخواني معارف ذخيره شده از حلم، در قلب مي پردازد. فقه معلومات ذخيره شده در قلب را با كمك ميل به ايمان تبديل مي كند. يقين ، مرحله تكامل يافته ايمان، كه در يك ساختار جديدِ نفس، آن به حكمت تبديل مي‌شود. حكمت ، نتيجه فرايند همه مذكورات عقلي و قلبي است كه در اختيار نفس، براي تحقق عمل قرار مي‌گيرد.در اين مقاله در صدد هستيم تا مراحل ده گانه شناخت انسان را بر اساس آيات قرآن و روايات ائمه معصوم(ع) مورد بررسي دقيق و عميق قرار داده و نكات لازم جهت استفاده در زندگي دنيوي و به تبع آن، بهره برداري در زندگي اخروي را تبيين كنيم.